“Mà lạ? Bên này mình có nhà cửa đàng hoàng, còn bên kia, nhà còn đâu? Sao cứ nhớ nhà ở bển hoài… Tui khoái nhất cái màn coi mô tô bay, hồi hộp, nín thở”
Giáp Tết rồi, mời bà con đọc bài Những Ngày Giáp Tết, để nhớ một thời đã qua, mà sao cứ nhớ hoài.
Cứ mỗi năm gần Tết là nhớ về quê nhà, bên Việt Nam đó. Trong lòng rộn rịp, nôn nao, lâng lâng trộn lẫn vào nhau. Nhớ cái không khí hơi lành lạnh và nhứt là gần ngày nghỉ Tết, đám học trò bỏ hết chuyện học hành qua một bên, tính toán, nào là đi mua quà cho Thầy, Cô, nào là làm báo và làm tiệc văn nghệ tất niên.
Tui còn nhớ năm đó, trong lớp tụi nó chia ra, nhóm văn chương chữ nghĩa lai láng thì làm báo, nhóm khéo tay thì trang hoàng, còn nhóm tui chắc hay ăn vụng trong lớp cho nên được thủ nhiệm vụ gom tiền đi mua bánh mứt. Quá đã, "tự dì" được cho giờ công khai đi "Shopping" mờ. Trong nhóm này có Mỹ, Thảo, Nhiều và tui. Bây giờ nghĩ lại, chắc tụi nó phủi như phủi bụi, lựa nhóm tui đi cho khuất mắt để tụi nó yên ổn làm báo khỏi bị phá hay làm bộ léo nhéo phê bình.
Từ trường Trung Học Trung Thu trên đường Thành Thái đi bộ ra chợ Bến Thành đâu có gần, mà đi cả đám bốn đứa, nếu đi xe lam thì còn tiền đâu mua mứt nên rủ nhau đi bộ. Trời ơi, cả tiếng mới tới. Cả đám có dặn trước là đem theo tiền túi để ăn hàng trước, "chiện" mua mứt tính sau.
Thấy mấy gánh đồ ăn là xáp vô. Đứa này thì gỏi đu đủ tôm thịt, đứa nọ thì xề bên kia bánh ướt nem chua, đứa thì đứng cắn bò bía, ôi thôi hầm bà lằng trong bụng, trước khi về còn "dộng" thêm ly đậu đỏ bánh lọt nữa.
Hổng biết lúc đó tui để dành làm sao mà lúc nào cũng có tiền rủng rỉnh trong túi, đứa nào hổng đủ thì tui cho mượn, ăn trước, chuyện khác tính sau. Lo xong phần bao tử no nê đầy bụng rồi, bây giờ tới phần chánh là mua bánh mứt! Tiền hùn thì ít mà tụi nó dặn phải mua đủ thứ, mứt me, mãng cầu, chà là vv...
Tính sao đây?
Cái màn nói thách trên trời, hổng đứa nào dám trả giá hết. Đẩy qua con Thảo vì nó lanh nhất để nó trả giá. Nó trả một tiếng, bả bán, thấy lầm rồi nên cũng biết khôn, mua 100 gram thôi. Bà bán hàng vừa cân vừa lầm thầm trong miệng "Tưởng gì, mua có 100 gram mà cũng trả giá cho dữ, mấy con nhỏ này". Đi qua hàng khác lại màn trả giá, sợ chúng chửi. Rốt cuộc cũng mua được đủ thứ, mỗi loại nửa ký. Riêng mứt dừa thì phải nhiều hơn mấy thứ kia, vì nhiều người thích.
Xong trách nhiệm được giao phó.
Bây giờ nói về cái Tết bên Mỹ đây. Cũng có chợ đêm, cũng đầy đủ mai, lan, cúc, trúc. Cũng bánh mứt ê hề, cũng có đầy mâm ngũ quả. Ba ngày Tết có diễn hành, có múa lân, có cảnh dựng cái nhà lá kê cái lu máng cái gáo dừa, giống y chang bên quê nhà mình (cái nhà này tui thích nhứt). Có màn thi hoa hậu phu nhân, hoa hậu áo dài và hoa hậu trẻ em. Còn về văn nghệ tân cổ có đủ, có luôn võ thuật. Hay nhứt là cái màn mấy em nhỏ xíu cầm sớ Táo Quân đọc tiếng Việt rót rót vv… Nhưng cái không khí nó vẫn còn, thiêu thiếu cái gì đó.
Thiếu cái không khí Việt Nam ở đây.
Nhớ gần Tết tui khoái nhất là cái màn xách giỏ ra chợ với má, mua toàn là thức ăn cho mấy ngày Tết, nhất là củ kiệu, dưa hành để làm chua trước ba ngày cho ngấm, cuốn bánh tráng với thịt kho dưa giá và bánh tét trong mấy ngày Tết thiệt là ngon. Nhưng mà, ghét nhứt là cái màn lột cả rổ củ hành hương, nó nhỏ xíu mà cay mắt muốn chết.
Bây giờ ngồi đây nhớ lại "Ủa" mà sao năm nào cũng có mình tui với má ngồi lột củ kiệu với củ hành hương hết ta? còn mấy bà chị đi đâu hết?
Để Tết này hỏi cho ra lẽ.
Ngày Ba Mươi Tết, bận rộn cách gì! Nào là cúng quảy, chuyện của Má, nào là quét dọn nhà cửa, chuyện này Năm Sira lo (là tui đó). Phận sự treo màn có chị Hai lo. Treo cờ mới tinh là chuyện của Ba lo. Còn bà Ba nhăn, (biệt hiệu của chị ba Xuân), bà Tư điệu, (biệt hiệu của bà chị kế tui là Ngọc Anh), lúc đó ở đâu ta? Hai bà này mà vô Hải Quân làm thợ "Lặn" được lãnh "Cúp" là cái chắc!
Để Tết này hỏi cho ra lẽ.
Làm gì thì làm cũng phải cho xong trước Giao Thừa.
Thường thường Ba Má kiểm soát một vòng trong ngoài coi có sạch sẽ không rồi mới chuẩn bị cái bàn thờ cúng đêm 30. Chuyện cúng Giao Thừa là phần của Ba, rất trịnh trọng. Bàn hương đèn ngoài sân, ngay trước cửa nhà. Trên bàn có bình bông tươi, thường là bông vạn thọ, hay bông huệ ta, thơm phức, trái dừa tươi, dĩa mứt thập cẩm, nước trà, nước lọc, nhang, đèn cầy phải đủ cặp màu đỏ cho hên. Nhất là hai cây mía thiệt đều nhau dựng ở hai bên bàn cúng, với ngọn mía được cột dính giao đầu nhau.
Chị em tui lúc này mới sửa soạn thay quần áo mới để đi ra, đi vô, coi Ba Má sắp đặt, trong lòng nó nôn nao làm sao í! Lúc Ba Má cúng là tui chạy tới chạy lui, qua nhà hàng xóm rủ mấy đứa bạn đi coi nhà nào đốt pháo trước, chạy lại đứng sắp hàng bịt lỗ tay, dòm. Sợ pháo gần chết mà cứ hay đi kiếm để bị tụi "con chai" đốt liệng vô chân, la bài hãi rồi chạy, làm cho đám tụi nó ôm bụng cười rồi canh me liệng tiếp.
Đêm Giao Thừa thức gần sáng đêm vì Ba Má và mấy người lớn còn đi chùa hái lộc đầu năm nữa. Cũng có năm đám con nít được đi theo. Ba má tui tin chuyện hái lộc đầu năm nầy lắm.
Sáng Mùng Một.
Chị em tui thức thiệt sớm để diện bộ đồ mới mà tối hôm qua chưa có mấy người thấy bộ đồ chiến này. Đi ra, đi vô, cắn hột dưa. Cái màn kế tiếp mà tụi tui khoái nhất là lì xì. Quần áo mới, tiền mới thơm phức. Đầu tiên là Ba Má lì xì, xong là tiếp dọn mâm cúng chay. Nguyên ngày Mùng Một ăn chay, Mùng Hai trở đi là ăn mặn. Má sắp dọn cúng Ông Bà mỗi ngày, nhang và đèn trên bàn thờ Tổ Tiên hổng tắt suốt mấy ngày Tết. Bàn thờ Tổ Tiên được chưng dọn sáng rực rỡ với bộ lư đồng, hai trái dưa hấu phải thiệt tròn trịa, có dán tấm giấy đỏ viết chữ Tàu, chắc là chữ Phước, chữ Lộc, hay chữ Thọ.
Má cúng ngày ba lần, liên tiếp trong ba ngày. Không quét nhà, không gây lộn, chỉ ăn với cười thôi. Chắc ba má khoái nhất là mấy ngày này. Tụi tui cũng khỏi rửa chén luôn, Má làm hết.
Mùng Hai, Mùng Ba trở đi, bà con, hàng xóm bắt đầu lai rai tới chúc Tết, lì xì. Ba Má nói Mùng Một mình không nên tới nhà người khác "xông đất", rủi trong năm có gì không may xảy ra thì người ta nhớ tới mình, trừ phi người ta "mượn" mình tới xông đất giùm.
Tui khoái nhất là dì Bảy mà mấy chị em tui kêu là Má Bảy. Trong gia đình tui, tất cả mấy dì tui đều kêu bằng Má hết. Má Bảy phốp pháp, vui tánh. Má ưa nói đứa nào chúc hay và dài thì được lì xì nhiều, mà phải khoanh tay lại đàng hoàng. Nghe chúc Tết xong Má Bảy cười ha hả rồi móc túi kéo mấy bao đỏ ra, nên Mùng Hai năm nào tui cũng tính sẵn mấy câu dài thiệt là dài để chúc cho riêng Má Bảy.
Má Bảy buôn bán quanh năm không nghỉ ngày nào, nên vào dịp Tết, sau màn đi lòng vòng ngày Mùng Hai lì xì cho hết thảy mấy đứa cháu xong là Má Bảy bắt đầu ngồi sòng tứ sắc luôn cả ngày đêm cho hết mấy ngày Tết. Má Bảy lựa một ngày tốt mở cửa hàng lấy ngày, xong tiếp tục ngồi sòng. Ai có cần gì thì cứ tới sòng tứ sắc thì gặp Má liền.
Mùng Hai.
Có tiền rủng rỉnh trong túi bây giờ kiếm chỗ đi chơi. Đi sở thú, coi thú. Năm nào cũng đi coi thú thì ít mà đứng ngồi làm duyên để chụp hình thì nhiều.
Mùa Tết trong sở thú có đủ loại bông hoa nở đẹp lắm, đủ màu sắc. Tui thích hết tất cả loại hoa trừ hoa mồng gà (ghét cay ghét đắng) mà sao Ba tui cứ kêu đứng kế mồng gà mà chụp hình thành ra tấm hình nào tụi nó cũng đẹp hơn tui. Tui đoán chắc Ba nghĩ, Tết có sẵn quần áo đẹp, và bông hoa đủ màu sắc rực rỡ, tươi thắm thì hên cả năm cho nên la cà chụp hình ở sở thú cả ngày trời, nhất là lại có tiền bạc leng keng trong túi nên thiệt là vui.
Tui khoái nhất cái màn coi mô tô bay, hồi hộp, nín thở!.
Ba mua vé vô cửa xong, được người hướng dẫn chỉ lên thang lầu.
Kiếm được chỗ ngồi gần lan can, nhìn chung quanh thấy nhiều hàng ghế sấp từ thấp lên cao theo hình tròn. Cái nhà này hình tròn, khán giả ngồi phía trên nhìn xuống giống như mình đi coi xiệc vậy, nhưng cái nhà này có chiều cao hơn nhiều. Từ trên nhìn xuống thấy chung quanh vách ván được đóng hơi lài lài từ phía dưới lên lần lần tới trên là thẳng đứng. Phía dưới là nền bằng xi măng, có chiếc xe mô tô dựng đó, kế cái kệ nhỏ trong góc.
Giờ bắt đầu. Nghe tiếng còi thổi lớn mọi người lồm chồm nhìn xuống phía dưới, thấy một người con gái nhỏ nhắn, mảnh mai, bước ra cúi đầu chào xung quanh bốn phía xong bước lại chỗ cái kệ nhỏ trong góc nhà, chấp tay lại và cúi đầu xá. Tôi nghĩ "chắc đây là bàn thờ Tổ của ngành mô tô bay", xong rồi cô ấy mới lấy cái nón sắt đội lên đầu, nhảy cái thoắt lên yên xe bắt đầu nổ máy. Tiếng máy xe nổ BÙM BÙM thiệt là lớn làm sôi động hết cả một vùng. Mọi người nín thở, mở lớn mắt ra coi. Cô gái rồ ga lớn chạy một vòng chung quanh dưới thấp nhất, chắc cho nóng máy, một tay dơ cao chào mọi người, xong đảo thêm hai ba vòng nữa rồi, rồ ga mạnh hết cỡ là bắt đầu phóng lên cao thật lẹ chạy theo vòng tròn từ thấp lên cao, lên tới gần lan can chỗ khách ngồi rồi vòng trở xuống, cũng theo vòng tròn. Lập đi lập lại mấy vòng. Có lúc tui có cảm tưởng như cô ta sắp rớt ra khỏi xe vì cái độ nghiêng của xe.
Hú hồn!!!
Và đó là lần đầu mà cũng là lần cuối cùng tui đi coi mô tô bay.
Sáng Mùng Ba
Ba Má đem mấy chị em tui ra thăm ông Tỉa, bà Ý ở đường Huỳnh Thúc Kháng Sài Gòn (Ông dượng, bà dì kêu theo tiếng Hoa). Bên Nội người Triều Châu, nói toàn tiếng Tàu hông hà! Mà tụi tụi thì hổng đứa nào biết nói hết thành ra thân bên Ngoại hơn bên Nội, mà Ba làm thành thông lệ nên Mùng Ba năm nào cũng đi thăm Ông Bà, và tụi tui cũng phải bận áo đầm, chân mang giày bít, vớ trắng, rất giống mấy "Little chinese girls" lắm.
Gia đình Ông Bà nói chuyện với Ba tui bằng tiếng Tàu vui vẻ lắm, còn tụi tui thì ngồi, ngớ ra đó. Vậy mà ông Tỉa, bà Ý lúc nào cũng bắt ở lại ăn cơm tới chiều mới về. Nhà Bà Ý lúc nào cũng có sẵn bánh ngọt cho con cháu ăn hết.
Qua chiều Mùng Ba. Đi coi hát. Bước ra cửa nhìn tới nhìn lui coi có "con chai" hông, sợ tụi nó liệng pháo vô mình. Nếu không thấy tụi nó thì mình yên tâm bước, còn nếu tụi nó đứng, lấp ló đâu đó thì quay trở vô nhà chờ tụi nó biến. Hổng biết tại sao lại đi coi hát dịp Tết. Chen lấn mua vé bị người ta đụng chỗ này, cạ chỗ kia. Mấy cha đợi dịp, chờ nước đục thả câu.
Về tới nhà là hết ngày Mùng Ba.
Qua Mùng Bốn
Ăn trưa xong, bày bộ bầu cua cá cọp ra, rủ luôn mấy đứa hàng xóm qua chơi. Vui thiệt là vui. Đứa thắng thì vui nhiều, đứa thua hết trơn tiền lì xì cũng hổng buồn, vì Tết mà, buồn thì xui suốt năm sao?.
Tết bên này cũng có bộ bầu cua cá cọp nhưng cũng hổng vui bằng lúc nhỏ bên quê nhà. Ở thành thị qua Mùng Bốn, Mùng Năm là bớt đi không khí Tết rồi. Bắt đầu quét nhà mà phải quét ngược vô, vì quét ra là sợ tiền cũng theo ra, nhất là quét hột dưa rải rác đầy nhà, dọn dẹp rác rến. Nhưng nếu ở dưới quê thì người ta còn ăn Tết lai rai tới hết cả tháng lận. Sướng thiệt.
Mấy chục năm nay, tui chưa từng có được dịp ăn cái Tết đúng nghĩa y như hồi còn nhỏ ở Việt Nam. Ước gì một hai năm nữa, tất cả mọi chuyện "xuôi chèo mát mái", tui sẽ đem mấy nhỏ trở về quê nhà vào dịp Tết để hít thở cái không khí Tết của năm xưa, cả ở thành thị lẫn thôn quê.
Mà lạ? Bên này mình có nhà cửa đàng hoàng, còn bên kia, nhà còn đâu?
Sao cứ nhớ nhà ở bển hoài.
Chúc tất cả mọi người một năm mới nhiều sức khỏe, tâm thần an bình và tài lộc dồi dào./.
Trương Thị Kim Loan
Nguồn: Fb Trang Văn Chương Miền Nam - Trương Thị Kim Loan
