Lệ Ngoài Thiên Thu - Cao Vị Khanh

Phạm Thiên Thư - Khóc nhau xin nhỏ lệ vào thiên thu

Vậy mà rồi họ gặp lại nhau giữa cái thế giới lúc nhúc người là người sau khi kéo nhau bỏ nước chạy tán loạn vì “được” ... giải phóng. Chuyện lạ. Mà còn lạ hơn nữa, sau khi mọi thứ mơ mộng đã bị lột trần trụi theo đà lớn đại của tuổi tác, và nhất là sự phản bội trắng trợn của lịch sử, gặp lại nhau rồi họ lại... yêu nhau cho được. Cái đó mới kỳ.

Số là, có một lúc nào đó khoảng nửa phần sau của thế kỷ trước, một người sanh đẻ đâu tận ngoài Trung rồi theo gia đình lánh giặc chạy tuốt vô trong Nam tới chỗ gần như hết chỗ chạy, ở lại đó từ khi tóc cắt bum-bê tới khi biết thả lỏng ngún nguẩy nửa lưng. Còn người kia thì sanh đẻ đâu miệt Cai Lậy Cái Bè rồi được cha mẹ gởi cho lên Sài Gòn ăn học là chánh, phụ thêm vài món ăn... chơi. Xong xuôi dù được cha mẹ cưng như trứng mỏng lại không chịu về quê mà lại xách vali xuống tới hết chỗ xuống để lập nghiệp.

Đường đời trăm vạn ngả, hổng chọn ngả nào lại ngay ngả... tiền định mà chọn! Dẫu vậy, cũng có suôn sẻ gì đâu. Dẫu gặp rồi biết, rồi quen... rồi... níu kéo nhau vào tuyệt lộ cũng phải trải qua mấy chục năm trường. ..........

Hồi đó - ôi cái tiếng hồi đó gợi lên nghe xa lơ xa lắc mà nghe ra thương ơi là thương - hồi đó gọi bà là nàng cho đúng thời... hồi đó.

Hồi đó, tóc nàng đen đen, ngắn-chưa-đầy-búi, dẫu vậy trời đã giấu sẵn sắc hương khi hoa còn mới nụ. Gái mới lớn, thiên tư đĩnh ngộ. Mắt sáng, thông minh, thùy mị, mặc áo dài còn suôn đuột, ngày hai buổi đến trường, mắt cứ chăm chăm vào sách vở. Bạn bè trai gái trêu chọc mà lòng không chút vẩn vơ. Nàng lo học, mọi thứ. Từ bài vở nhà trường đến công dung ngôn hạnh. Con đường từ nhà tới lớp dài thậm thượt, lúc nắng sớm khi mưa chiều, nàng đạp xe đi về, đều đặn như con thoi trong khung dệt. Có khi chút sương muối thấm vai áo mỏng làm nàng rùng mình khi qua cầu buổi sớm. Có khi vệt trăng khuya chợt xiên ngang phòng học làm nàng chợt ngó lơ ra trời đêm. Nhưng rồi mọi thứ trở lại bình thường, chút bâng khuâng như cái hắt hơi bất chợt khi trời trở gió, không đủ sức làm nàng quên lãng chuyện học. Cha mẹ, thầy cô, bạn bè, em út... ai cũng mến chuộng. Vả lại, là con gái mà ý chí lại cao, thích học hỏi, cứ nghĩ sẽ có ngày đem tài năng đi phục vụ xã hội. Tiền mẹ cho ăn hàng, lại cứ để dành mua sách đọc.

Giữa thời kỳ đang học đòi đổi mới, phái đẹp ai cũng cho mình có quyền... làm đẹp. Quần là áo lụa, phấn son, kiềng vòng, giày dép... hổng mua được đồ thiệt thì xài đồ giả. Thời đó, đồ giả Hồng Kông bán chạy như tôm tươi. Vả lại, luật pháp bắt ở xa mà ngắm, có cho ai sờ soạng đâu mà biết thực hư. Bởi vậy đẹp xấu gì cũng chưng diện thả dàn. Vậy mà nàng cứ dửng dưng dầu gia đình thuộc hàng khá giả. Từ nhỏ xíu áo bà ba nút bóp gài tới tận cổ, lớn chút nhiều lắm là cổ bà lai hơ hớ cái ức ngực phập phồng, đến chừng trổ mã vẫn những chiếc áo dài tơ trắng đơn sơ, quần sa-teng đen trơn láng ... Ngay cả khi những người bạn cùng lớp đã õng ẹo những chiếc áo nịt viền ren ríu rít, nàng vẫn y nguyên chiếc áo lá không tay mà mẹ đã may cho bằng vải tơ trắng, phủ hờ hai núm ngực mới vừa nhu nhú như núm cau. Cái kiểu ngây thơ mà không hay nằm vạ. Vậy rồi, theo thời gian, nàng lớn lên. Tóc đen thêm pha lẫn chút huyền. Đôi con mắt tinh anh giấu giếm đôi khi những tia nhìn xao xuyến. Mình mẫy căng đầy theo năm tháng, chỗ nông sâu thêm sắc sảo. Và bắt đầu nhúm cỏ tơ huyền níu theo tuổi xuân mà ríu rít. Nói chung, nghĩa là nàng đã vào tuổi thiếu nữ để yêu và được yêu như bất cứ ai cùng trang lứa. Dù là tình yêu kiểu Paul et Virginie hay như Cécile trong Bonjour tristesse của Françoise Sagan. Nhưng không. Nàng vẫn khăng khăng đi theo con đường đã chọn từ nhỏ. Vẫn sách vở. Vẫn bút mực. Học trong trường không đủ, nàng xin tiền cha mẹ đóng thêm lệ phí cho những cua đêm hay cuối tuần... Ngày tháng vẫn chỉ bầu bạn với sách vở học trò, chẳng thèm để ý gì đến những tia nhìn liếc ngang liếc dọc của đám con trai đồng lứa. Điểm lạ nhất giữa hồn thiếu nữ là trái với cái quan niệm thông thưòng của hết thảy người đi học là hễ giỏi toán với khoa học thì chẳng màng gì tới văn thơ. Và ngược lại. Vậy mà không. Điểm toán cứ cao mà điểm văn chương cũng không thấp. Ba cái định đề của hình học với mớ phương trình đại số, công thức hóa học với định luật vật lý nếu đã thao thao thì mấy lời thủ thỉ của Bà Huyện Thanh quan một buổi chiều hôm lỡ bước vẫn làm ray rứt con tim non chưa từng sứt mẻ. Có lần học những lời than thở của cung nữ chốn lãnh cung, mắt nàng lại rưng rưng như chính mình phận số hẩm hiu!!!

Vậy đó, con gái mới lớn vốn-sẵn-tính-trời, dẫu không thiếu mấy mũi tên nhọn của mấy cậu Appolo đồng lứa nhắm bắn tới tấp, nàng vẫn nhẹ nhàng thanh thoát lăng ba vi bộ thoát hiểm. Ngặt nỗi, chẳng biết tại sao, mà có ai biết được tại sao, họa may là chỉ có ông trời mà ông trời thì người ta lại hay la là không có mắt, vậy thì còn ai mà biết được cái chuyện ngặt-nỗi nầy. Con đường thiếu nữ nàng đi lẽ ra phải suôn sẻ thẳng thớm như mặt giấy trắng học trò nàng hay nâng niu mỗi khi cắn bút làm bài. Vậy mà không. Không? Không! Mặc kệ cái đám yến anh rắp ranh bắn sẻ nàng cứ chắc dạ làm ngơ. Mắt chỉ đăm đắm vào sách vở mặc kệ tấm thân con gái cứ phơi phới dậy thì. Ngày qua ngày... mọi lời ong bướm chẳng để lọt vào tai.

Cho tới khi... Ờ cho tới khi, khi nào nàng cũng không nhớ rõ, chỉ mài mại khi sắp hết tuổi Trung Học... bỗng dưng có một lần nào đó, lớp vỏ cứng bọc kín trái tim nàng bỗng hở một đường kẽ, để lọt vào... một cái gì chưa từng, một khuôn mặt rất quen mà chừng vẫn lạ, một giọng nói nghe ra thân thích mà chẳng hề ruột rà, một dáng dấp gần mà lại như xa, xa như cái khoảng cách khắc nghiệt của lề thói xã hội thời đó... dưng không rồi đâm sầm vào lòng nàng mà nàng không hay biết. Cái kẽ hở độc hại đó, nó hé ra rồi bít kín lại tức thời. Từ đó nàng nhìn nàng kỹ hơn mỗi buổi sáng soi gương. Từ đó nàng vén vạt áo dài duyên dáng hơn mỗi khi ngồi xuống ghế.

Ôi sự huyền diệu bất nhơn của trái tim thời mới lớn.

Vậy đó, rồi nàng đi tiếp con đường nàng đã chọn mà không đắn đo gì về những xáo động tận trong góc kín của tâm tư. Dĩ nhiên đó không phải là một cơn phong ba. Đó chỉ là một chút sóng ngầm, lặng lẽ vỗ đập, vỗ đập cùng tận dưới đáy lòng nàng, vốn vẫn như một vùng biển lặng.

Đường nàng đi vốn có hoa có bướm. Và có những mộng ước bình thường như mọi con gái con nhà lành nào khác. Học hành thành đạt. Việc làm tốt, vừa báo đáp cha mẹ vừa phục vụ đất nước xã hội. Rồi lập gia đình xứng đôi vừa lứa. Rồi sinh con đẻ cái nối tiếp cái vòng đời lẩn quẩn lăng quăng không biết mệt... Chỉ có một trục trặc nhỏ, nhỏ xíu, mà nàng không ngờ tới. Mà có ai ngờ được đâu. Cái thứ tình cảm lộn mâm lộn chén. Cái thứ tình cảm trái chìa, trật trịa đủ điều, tuổi tác, danh phận, ngôi thứ... mấy cái thứ vẽ vời của một xã hội vốn dĩ đã và đang ngủ gà ngủ gật từ thuở ông Khổng Tử còn đi chu du thiên hạ! Cái bóng, cái vóc, cái dáng... đã có lần len theo kẽ hở mà lọt vào trái tim nàng, cái bóng, cái vóc, cái dáng đó đó, nó chen lọt vô mê cung của lòng nàng rồi là không chịu chen ra nữa. Nó ở miết trong đó, lẫn lút, len lách, lấp ló, lững lờ... như có như không, như tròng như tréo... nó khéo tới nỗi ngay cả chính nàng, nàng cũng không ngờ tới. Nó theo nàng đi sớm về trưa, ăn ngủ, học hành, đôi khi lẻn theo một cơn gió thoảng trên rặng liễu trước nhà làm lòng nàng chợt xao xuyến. Rồi thôi. Có khi nhập theo một câu thơ tình lãng mạn của ai đó làm nàng chợt thấy bâng khuâng. Rồi cũng thôi. Nàng vẫn yên tâm yên lành nương theo con đường đã chọn. Cho đến khi xảy ra... một cái trợt chân. Ờ một bước chân lỡ trợt. Rồi... có một cái gì đó mà chẳng biết là cái gì giữ ghịt mớ hình sương bóng khói đó lại trong tầng sâu, kín nhất của lòng. Nàng biết vậy đó, mà không muốn đuổi đi dù thật ra cũng không biết là có thể giữ lại không nữa. Nó đã ở đó thì ở lại đó. Vậy thôi. Rồi-cứ-thế-dòng-đời-trôi-lặng-lẽ...

Xảy cái, lịch sử nổi điên. Cuộc đời son trẻ của nàng rồi cũng phải chịu cảnh ba đào như phần số chung của dân tộc. Tháng Tư năm Bảy Lăm, miền Nam mất. Chút may mắn vì sinh sau đẻ muộn, nàng không phải chịu cảnh trầm kha như lớp anh chị chú bác. Nhưng rồi vừa lên đại học cũng phải bỏ ngang mà theo cha mẹ tìm ghe bỏ xứ. Nàng bỏ xứ sở, bỏ lại hết mọi thứ, quần áo, sách vở, vòng vàng, bạn bè thân sơ và mộng mị... Nhưng có một thứ, dẫu đã tượng hình nhưng có rõ rệt gì đâu, nàng vẫn đem theo. Đem theo mà cứ ngờ ngợ là bỏ lại. Xứ người, nàng học thêm tiếng Mỹ rồi tiếp tục theo chương trình đại học. Năm thứ nhất, thứ hai. Năm thứ ba, thứ tư rồi ra trường. Mấy năm đại học, bus đầu ngày khi tuyết giăng giăng mù phố xá, bus cuối ngày khi đêm đã chập choạng lọ mặt người, nàng lặn lội đi sớm về trưa, âm thầm chăm chú học tập. Dòng đời trôi chảy không biết mệt. Mọi việc tuần tự diễn ra theo kiểu mấy hột lúc lắc đổ xí ngầu. Nàng có thêm bạn mới, tình cảm cũng xoay trở theo nhịp sống mới. Cái bóng xưa lúc thúc trong lòng nàng, khi bên ngoài, cuộc đời mới dang tay đón nàng vào, rạng rỡ. Có việc làm mới, đời sống khá hơn. Rồi thì cũng y như cái giọng điệu mà Nguyễn Bính đã chắc mẻm gái-lớn-lên-ai-chẳng-lấy-chồng, nàng bắt đầu được nghe những lời rủ rỉ rù rì của mẹ, khi ngon ngọt, lúc trì tréo. Nghe riết cũng thành quen, nhưng rồi đến lúc sức ép trở thành nước mắt ngắn nước mắt dài làm nàng hết chịu nổi. Lại nữa, cái thứ tin dữ từ quê nhà đưa sang mỗi ngày một tệ hại hơn, cả nước trở thành một cái nhà tù lớn giam giữ bên trong muôn ngàn cái nhà tù nhỏ, mất hút trong đó, người nàng muốn đợi! Thúc ép, dẩy nẩy, cự nự... chần chờ... chần chờ... rồi... rồi... nàng lập gia đình với người con trai đã đeo đuổi nàng từ lúc còn là láng giềng cách nhau có cái-giậu mồng-tơi-xanh-dờn ở quê nhà, vượt biên chung tàu, tị nạn chung xóm rồi học hành đỗ đạt chung trường. Kể ra cũng đáng làm gương cho những trai gái bỏ quê đi tứ xứ. Nàng làm vợ. Rồi làm mẹ. Rồi tan vỡ. Ly hôn. Có điều nàng không ngờ. Ngay trong đêm tân hôn, giữa gối chăn xô lệch, nàng đã chảy nước mắt. Giọt nước mắt hạnh phúc? Không! Có một điều gì làm nàng tức tưởi. Làm như một thất hứa dẫu đã có đâu ra đâu, một hẹn thề.

Từng mùa thu qua hốt đi từng bựng lá vàng, kể cả hạnh phúc và khổ đau. Tóc dài thêm, uốn cong rồi cắt ngắn... rồi lại ra dài. Sợi đen huyền có lúc lợt lạt thanh xuân ngả sang màu thu úa. Nàng nuôi con, một mình. Cái bóng trong lòng vẫn lủi thủi đi theo. Ngày lại ngày qua. Năm này năm khác.

Hồi đó (bis)

Hồi đó ông cũng còn là... chàng. Kể ra chàng cũng con nhà gia giáo. Tội cái chỉ có ham chơi. Tuổi nhỏ, học trong trường sở đã đủ, chàng lại còn ham học hỏi... nơi trường đời. Mới nứt mắt, đã theo bạn tụ năm tụ bảy nơi đầu phố, áo phanh ngực, hút lén thuốc lá lẻ ba-đồng-bốn-điếu-Ruby, thi nhau thả khói chữ o, lấy le với quí vị nữ nhi qua lại. Lớn lên chút, vào Trung Học, ngày ngày cũng sách vở cặm cụi trong lớp với thầy cô, nhưng trống tan trường vừa dứt tiếng đã phóng theo đàn anh qua lại mấy cái quán xá học đòi Dương Châu mộng. Đèn đỏ đèn xanh rượu vàng rượu trắng, thứ nào cũng thử cũng nếm cho biết mùi đời... Đã vậy, lại còn thả lòng mê mẩn mấy tay phóng đảng làm thơ khi un khói tương tư thảo, rải chữ nghĩa phù thủy làm mộng mị suốt một thời mới lớn. Chàng sống nửa thực nửa chiêm bao. Vậy mà rồi trời thương trời dắt hay sao mà cũng trải qua mấy kỳ thi trót lọt. Lên tới đại học, lọt vào ngay cái trường dạy làm cái nghề y như đóng khung nhốt tranh. Cạnh dài cạnh ngắn phải thẳng băng, góc vuông 90 độ thiếu điều không được sai chạy một nhẻo. Thiệt là tréo ngoe với tâm địa. Bởi vậy, nhớ tới những lúc bung thùa phá phách ở quê xưa, vừa ra trường, chàng đã chọn nhiệm sở ngay cái chỗ xa quê không-còn-đâu-xa-hơn-nữa. Cái chỗ rồi ra trở thành bến đỗ cho con thuyền đã lạc nẻo, từ khi...

Số trời! Bởi vậy cho nên. Mấy năm đầu, chàng sống và làm việc như trửng giỡn với cuộc đời. Dẫu chiến tranh và nghề nghiệp vẫn như con ngáo ộp hù dọa loanh quanh, chàng vẫn tìm được ra cho mình ngả rẽ lối tắt để sống cái phần thực của mình, để khỏi biến thái theo những lề thói giả tạo. Một chút nghiêm trang, một chút dung dị, một chút cung cách, một chút phóng túng và rất nhiều chân thành. Lòng mở ra như vòng tay mở ra hết mức, rộng đến muôn trùng để ôm hết cả cái thế giới chung quanh, dù thế giới đó có hoa bướm hay đầy rẫy đạn bom, dù hồn nhiên hay dạn dày sóng gió. Từ trong vô thức, như có gì thúc giục chàng đáp đền ơn nghĩa mà đất nước ông bà đã un đúc cho riêng, xúi chàng yêu đời yêu người dù đời dù người có đáng yêu hay không lại là chuyện khác.

Chàng sống, làm việc ... và tuổi trẻ dọn cho chàng đầy thực phẩm của trần gian. Có món mặn món ngọt món bùi món lờ lợ, nhưng tuyệt đối không có món chay tịnh. Món nào cũng âm ấp ân tình ân nghĩa. Đời sống bao la, chàng như ngựa chứng được thả lỏng dây cương, mặc tình chạy nhảy. Đời đẹp như một bài thơ tự do bất cần vần điệu. Chính lúc đó, lúc nào, ai mà biết được. Ai đem phân chất một mùi hương. Hay bản cầm ca tôi chỉ thương. Đúng vậy ai mà xác định được tôi yêu hay bị (được) yêu giờ Tý hay giờ Tị, ngày hoàng đạo hay ngày tam nương, tháng Giêng năm nhuần hay tháng Chạp năm hổng nhuần. Cái chuyện nó tới thì tới, mà không tới thì dẫu có chắp tay xin xỏ cũng đành không. Ngày đó tháng đó năm đó chàng được nàng để ý tới rồi nhốt trong lòng suốt bao nhiêu năm mà chẳng ai biết ai hay. Mà cũng ngộ, chàng vốn dĩ là loại lung lăng, mà một khi bị (được) nhốt trong trái tim bít chịt của nàng rồi là thúc thủ nằm yên không mảy may cọ quậy, đằng đẵng suốt bao nhiêu năm.

Tới đây thì hồi đó của chàng và của nàng đã có thể nhập lại làm một.

Hồi đó, nàng đang đi học và chàng đang đi làm. Hai chuyện làm chẳng mắc mớ gì nhau. Lẽ ra, sẽ và phải là chuyện hai con đường song song như bao nhiêu đường kẻ song song trong hình học. Có vẽ tới cuối trời, rồi cũng sẽ mãi song song. Và như vậy thì có gì mà nói. Đằng này...

Đằng này, khi không rồi một hôm rỗi rảnh, chàng ra quán nước bờ sông, gọi chai bia uống cầm chừng, đợi chuyến xe đò tài chót từ Sài gòn chở báo mới về. Quán chiều vắng hoe. Mới nửa ngụm đầu và chưa kịp tan hơi thuốc thơm quen thuộc, đã giựt mình nghe tiếng kêu giựt ngược. Ê Hoàng, Ho... à... rồi bặt ngang. Giựt mình, quay lại, một ông Thiếu Úy trạc tuổi chàng, miệng há ra chưa kịp khép lại, vẻ sượng sùng. Ồ ồ x... i... n lỗi, tui lầm với người bạn tui. Tự nhiên, chàng nhoẻn miệng cười thật tươi, xuề xòa... có gì đâu Thiếu Úy. Rồi cũng tự nhiên chàng có cảm tình ngang xương với người Thiếu Úy trẻ. Gương mặt cũng quen quen... Sao tui thấy dường như mình có gặp nhau ở đâu rồi. 65, 66 có học Văn Khoa phải hông. À, có... 69 bị động viên Thủ Đức khóa 6/70. Tui cũng khóa 6 /70. A tha hương ngộ cố tri. Tui một mình Thiếu Úy một mình, vậy mình ngồi chung bàn cho vui, bia uống một mình buồn quá. Kỷ niệm ở Thủ Đức kể nhau nghe giòn giã. Mãn khóa, chàng biệt phái, anh ta ra chiến trường. Đụng trận mấy lần, lãnh chiến thương bội tinh rồi được đổi về phòng hành quân Tiểu Khu.

Vậy đó mà quen nhau rồi trở nên thân thiết. Cà phê, thuốc lá, bia 33, Martell cổ lùn, văn Nguyễn Đình Toàn, thơ Phạm Thiên Thư, nhạc Tây nhạc Mỹ, chuyện Đêm Màu Hồng, chuyện Hầm Gió đủ thứ trên trời dưới đất... Càng lúc giao tình càng thêm mật thiết. Nhiều lần hai người uống rượu đêm tỉnh nhỏ có tiếng đại bác cầm canh rồi cả hai cùng chảy nước mắt vì số phần hẩm hiu của dân tộc. Cuối năm đó, người bạn mời về nhà anh ruột phía ngoại ô ăn giỗ. Chiều gần Tết, trời đất giãn ra, ớn lạnh. Ngoại ô ửng chút nắng vàng. Gõ cửa, mở ra một khuôn mặt con gái. Mắt sáng, má hồng đào, tóc lưng chừng vai. Dạ... Tui tìm anh Sinh. Dạ... chú em sau nhà. Mời ông vô. Nàng đó. Khi qua cửa, chàng nghe thoang thoáng mùi hoa lài trên mái tóc mới gội.

Rồi là chào hỏi, thưa gởi rộn ràng. Cuối bữa, chàng trở thành người quen biết với hết hai bên nội ngoại chú bác cô dì. Tưởng vậy rồi thôi. Nhiều lắm là năm tới năm sau lại được rủ đi ăn giỗ. Được vậy đã là vui cho cái kiểu ở nhà trọ ăn cơm tháng của chàng. Nhưng không, cuộc đời nhiễu sự hơn nhiều lắm. Sau lần đó, giữa cái tỉnh nhỏ có rất nhiều chim nhạn trắng hay bay về mỗi sớm nắng hay chiều sương, thỉnh thoảng lại chạm mặt nhau trên những ngõ phố qua lại bất ngờ. Cũng chỉ là những chào hỏi kín đáo, nép thẹn thùng sau chiếc nón lá che nghiêng. Khá hơn chút, một nụ cười tươi không che được hết nét ngại ngùng. Chàng và người bạn vẫn tiếp tục gặp nhau, những giọt cà phê đặc sệt, những chai bia sủi bọt, những câu thơ của một tác giả quen tên, những trận đánh đẫm máu đâu đó... Rồi người bạn cưới vợ. Tiệc cưới đơn giản nhưng thân mật. Chàng được mời lên chúc mừng. Mới nói được mấy câu đã thoáng thấy trên gương mặt con gái lần đầu tiên làm quen với má phấn môi son, sáng hồng lên như thích thú khi nghe chàng xổ thơ hai-vai-tơ-tóc-bền-trời-đất, một-gánh-cương-thường-nặng-núi-sông. Sẵn đà, chàng chơi luôn một bài bossa nova tặng bạn. Giọng khàn pha thêm chất rượu mạnh nghe dẻo nhẹo như mạch nha. Vậy mà ngó xuống thấy nàng nhịp tay với cô em họ ngồi bên, cười tươi, thêm cái háy mắt nghịch ngợm. Trời hôm nay thanh thanh gió đưa cành mơn man tà áo. Làn mây xanh vây quanh ánh vàng hồng chiếu xuống niềm tin. Ủa, sao lạ vậy, có bao giờ chàng chịu mở miệng ca hát trước đám đông, ngay cả khi bị ép uổng. Tại hơi rượu ? À, mà có thấm gì mấy ly cognac pha soda. Vậy sao phát ca hát um xùm giữa tiệc cưới của người ta vầy nè. Chẳng lẽ tại ánh mắt tinh nghịch và cái miệng cười tủm tỉm khiến chàng hứng chí. Sao lạ vậy cà. Nghĩ vậy rồi vụt ngưng ngang. Sượng trân. Chàng lên tiếng xin lỗi. Tiệc cưới ồn ào chắc chẳng ai để ý. Khi đi ngang bàn nàng ngồi, chàng còn thấy nụ cười mím giấu đằng sau chiếc khăn tay.

Sau đó, mối liên lạc coi bộ trơn tru hơn. Gặp ngoài đường có thêm đôi ba lời thăm hỏi, chút chuyện nắng mưa. Có lần, ngoắc lại hỏi mượn quyển sách cũ. Chú Sinh nói... ơ... có cuốn gì... giảng luận của Hà Như Chi. Ờ có mà cũ mèm. Mà Th. cần để làm bài luận văn. Chàng về lục rương sách cũ, phủi bụi vuốt ve cho thẳng thớm, đợi tan trường, đón ngay đầu cầu giao sách. Cô nhỏ lính quính giữa đám bạn tò mò, lí nhí cám ơn rồi nhét sách vào cặp đi thẳng. Rồi, lâu lâu, một quyển tiểu thuyết, một tập thơ... trao tận tay. Có khi là một bài báo mà chàng thích thú khi đọc được trên một nguyệt san văn chương, khi không rồi cũng muốn cho cô ta đọc theo. Lạ hén. Có lần giữa bàn rượu, người bạn vô tình than con cháu có bài sinh ngữ khó quá mà anh ta bí. Tự dưng rồi chàng tình nguyện khan. Để cuối tuần tui ghé ngang chỉ cho...

Vậy đó... Vậy đó... hổng biết ai xúi dại xúi khôn mà càng lúc cái hàng rào ngăn đôi càng bị rút bớt những chấn song. Dĩ nhiên, vẫn là cái quan hệ rất... gia giáo của một thời luân-lý-giáo-khoa-thư! Cả hai biết phận mình dẫu dường như giữa hai người có cái gì đó cột không chặt mà bứt không ra...

Tháng 7 năm sau, người bạn tử trận khi cô vợ mới cưới vừa cấn thai đứa con đầu lòng. Vừa phong phanh hay tin, chàng xách xe chạy thẳng tới nhà để hỏi han. Mùa hè, trưa lóa nắng. Xóm vắng hoe. Vừa bước qua ngạch cửa, mắt còn hấp háy với bóng tối, một vòng tay đã ôm chầm lấy chàng, một tấm thân dịu oặt và một tiếng khóc nấc nghẹn. Chú Sinh chết rồi... Bất ngờ, chàng dang tay đỡ, mắt rướm theo... Một phút? Hai, ba phút? Ai mà đếm được. Chỉ biết ngay lúc đó, lòng chàng ràn rụa một nỗi niềm kỳ lạ. Xúc động vì cái chết của người bạn thân đồng lứa? Rung động vì những sợi tơ tình bất chợt? Hay... tại phơn phớt mùi thơm của dậy thì trinh nữ? Hay là tổng hợp của mọi thứ, mọi điều, êm đềm của kỷ niệm, đớn đau của thực tại, mù mịt của mai sau... Ờ, mà ai đem phân chất một mùi hương!

Hôm tang lễ, giữa đám đông, khi tiếng kèn đồng hạ huyệt vừa trổi lên, chàng bắt gặp tia nhìn của nàng, tia nhìn có một vẻ gì khẩn thiết, rối ren một tiếng kêu cứu thầm lặng. Cõi lòng chàng ê ẩm như vừa có một con sóng vỗ sạt bờ. Cái chuyện phải đến rồi sẽ đến. Không lúc này thì lúc khác. Chuyện của một người tình còn tuổi học trò với một người đàn ông cách biệt tuổi tác đếm vuột mười đầu ngón tay và đã lãnh một trọng trách với xã hội nghe ra có phải đạo hay không? Thiên hạ sẽ xì xầm bàn tán bĩu môi nguýt háy? Cái thị xã nhỏ xíu đi dăm-phút-đã-về-chốn-cũ rồi có sẽ nổ bùng ra trận chiến dư luận. Ai sẽ bị đem treo giàn hỏa. Và ai sẽ hốt tro đem rải tứ phương!

May thay, chưa ai phải mỏi miệng xỉ vả và chói tai nghe khen chê thì đã mỏi miệng nhai bo bo và chói tai nghe khẩu hiệu. Người của cách mạng tháng tám bỏ rừng vô phố, mặc tình vơ vét của chìm của nổi. Người của Mỹ Ngụy hè nhau bỏ phố, kẻ thì chạy ra biển, người thì kéo vô tù. Nàng theo gia đình bước xuống ghe. Chàng vác bị vô rừng học-tập-cải-tạo. Chuyện không xảy ra như trong mấy vở tuồng cải lương có hậu, trước khi vãn hát thế nào cũng có màn xuống vọng cổ phựt đèn màu cho đôi trẻ ca bài sum hợp. Không. Chuyện xảy ra có tính bi kịch Hy Lạp hơn nhiều. Mối tình-trong-như-đã-mặt ngoài-còn-e đó mới chỉ nhập đề lung khởi thì đã bị kết luận lãng xẹt. Bởi vì cách nhau cái biển Thái Bình rộng mênh mông nối thêm cái rừng nhà tù gọi là cải tạo thì phải nói là vô phương hy vọng có ngày Kim Kiều tái hợp.

Đã có bao nhiêu ghe thuyền trôi giạt ngoài biển chẳng bao giờ cặp bến. Đã có bao nhiêu trinh tiết bị vùi dập nơi đảo Ko-Kra. Đã có bao nhiêu tuổi trẻ bị đói lạnh đánh đập bệnh tật tra khảo... đến bỏ mạng trong các trại lán cheo leo... Ờ thì làm sao mà biết được. Cho nên rằng... thì... là... coi như vô vọng, cái mối tình chưa quá một lần ước vọng.

******************

Ba năm sau, ra tù, chàng qua xóm cũ gặp bà vú đã giữ nàng lúc còn bé. Bà có trao lại cho chàng một gói giấy dầu nhỏ chừng bằng bàn tay, với lời dặn trống không rằng... hổng có quên. Mấy lời nhắn không quên lọt qua kẽ miệng móm mém của bà già nhai trầu nghe nó giễu cợt mà thảm não làm sao. Kiểu như giọt nước mắt ứa ra trên khóe mắt của tên hề nhoè nhoẹt son phấn.

Đợi đêm về, trên căn gác nhỏ ở đậu nhà người bạn, sau một ngày vác mướn ngoài chợ, chàng mở ra xem. Hóa ra là tập nhật ký mà nàng đã giữ chằng chằng khi còn ở nhà. Thứ nhật ký vớ vẩn của mấy cô học trò mới lớn thường hay lén lút viết rồi lén lút giấu như gia bảo. Nhật ký có ghi đủ ngày tháng năm. Nửa phần đầu ngó bộ vẩn vơ chuyện trời trăng mây nước, phần giữa vui buồn hờn giận với mấy người bạn cùng lớp. Phần cuối dày gấp đôi hai phần đầu gộp lại... Về khuya, ngọn đèn dầu lụn bấc cháy chập chờn làm mấy hàng chữ lắt lay như gọi nhớ. Nước mắt cứ như chực hờ.