Từ xưa đến giờ tôi chưa bao giờ thích nghe giọng hát của Duy Khánh cũng như giòng nhạc mà ông chuyên hát, thế nhưng lạ thay một buổi sáng cuối tháng 4, trên đường ra nghĩa trang thăm mộ ba, tiếng hát của ông với bài “Người Lính Già Xa Quê Hương” được phát ra từ DVD trong xe, sao nghe ngậm ngùi quá! Không biết có phải vì thời tiết hơi se lạnh của ngày hôm nay, một buổi sáng thật trong lành tĩnh lặng nơi nghĩa trang… khiến lòng lắng đọng hay không, mà sao những lời ca vang lên nghe thật thấm thía với hình ảnh người lính trận oai hùng thuở nào, giờ chỉ còn là một cụ già ngồi lặng lẽ ôn lại những kỷ niệm xưa và đau đáu nỗi buồn tha hương…

Đó có lẽ cũng là hình ảnh người cha thương yêu của chúng tôi trong những năm cuối đời mà tiếc thay khi đó vì tất bật với cơm áo gạo tiền, với con cái còn nhỏ dại hay vì những lý do linh tinh nào đó… nên chúng tôi đã không dành nhiều thì giờ cho ông để lắng nghe hay chia sẻ những tâm sự, nỗi niềm của một người lính thất trận, của một người cha cảm thấy mình bất lực không giúp được gì cho con cái (theo ý nghĩ của ông) với lứa tuổi không còn thích hợp để xông xáo ra ngoài xã hội như xưa được nữa và nhất là tâm tình của một người xa xứ chưa kịp hòa nhập được với cách sống và lối suy nghĩ của thời đại vi tính, một nhịp sống nhanh vội đua theo thời gian mà người phương Đông hay đúng hơn là Việt Nam ta vẫn còn lạ lẫm.

Một góc ký ức bỗng rõ nét…

Trước năm 1975, có lẽ cuộc sống của người lính chiến quá bận rộn với bổn phận, trách nhiệm đối với tổ quốc và với gia đình, vả lại vẫn còn hăng say nhiệt huyết cho nên chắc hẳn ba - nói riêng - và người lính – nói chung - chưa bao giờ cảm nhận hay phải trải qua thời gian trống rỗng trong cuộc sống.

Sau năm 1975, cũng như hầu hết các sĩ quan, binh lính của miền Nam Việt Nam, ba tôi với hơn 10 năm trải qua trong những trại cải tạo từ Nam ra Bắc, với những uất ức mà đành phải câm nín chôn vùi trong sâu thẳm của trái tim, chắc ba cũng đã hằng đêm thao thức trăn trở về tương lai..., không biết thổ lộ cùng ai, tuy nhiên vẫn cố gắng vượt qua với hy vọng là có ngày mình sẽ đoàn tụ với gia đình.

Rồi ngày đó cũng đến…, ba trở về gia đình mới hay rằng đàn con đã ra đi tứ tán, ba lại cùng với má vun quén cho hai đứa con út còn ở lại có cuộc sống được an lành, thoải mái hơn, bởi vì lúc đó lý lịch không còn cứu xét gắt gao nữa, các em tôi có thể bước chân vào Đại học…

Chỉ 4 năm sau đó thì ba má và hai em tôi qua được bến bờ tự do do chúng tôi bảo lãnh, ba làm quen với đời sống của xã hội mới cũng khá nhanh chóng vì không bị trở ngại về ngôn ngữ ở xứ người, đã giúp đỡ vô cùng tích cực cho những đứa con đang trên đà trưởng thành, rồi những chăm sóc cho những đứa cháu được con cái gởi gắm… đã cuốn hút ba vào với những bận rộn khiến ba có thể tạm vui được một phần nào với cuộc sống xứ người… Buổi sáng, sau khi đưa các cháu đi học, ba có thể thong thả đọc tờ báo, xem tin tức nơi truyền hình hay ra sân làm vườn…

Nhớ lại lúc đó căn nhà của em tôi (nơi ba má cùng cư ngụ) người chủ cũ thiết lập một vườn hoa thật thơ mộng, theo kiểu cách phương Tây, thế nhưng dưới cặp mắt ba, đó là một hoang phí đáng trách. Có lẽ mười năm lao động trong tù đã khiến ba “thực dụng” hơn! Thế là thay vì chiêm ngưỡng những dãy hoa, những hòn đá sắp xếp theo cảnh quan, đã “được” ba tôi mời chúng đi chỗ khác chơi (tức là vào thùng rác hay dẹp vào một góc khuất của sân) để khoảng đất đó ba xới lên trồng rau, khoai, rồi những giàn su, mướp, đậu… được dựng lên, không quên bên góc sân vườn phía sau có cả vài cây chuối xứ, chuối xiêm cũng được khoe mình trong nắng gió. Nói nào ngay, rau, đậu, khoai… cũng hữu dụng vô cùng trong việc nấu ăn thường nhật và trong dịp Tết thì lá chuối cũng sử dụng cho những đòn bánh chưng, bánh tét được gói nấu tại nhà.

Khi con cái đã vững vàng với cuộc sống riêng, cháu chắt đã không cần bàn tay ba má chăm sóc nữa vì đã tự lo cho bản thân, lúc đó ba mới thấm nhập nỗi buồn của người già nơi xứ tạm dung. Nhớ lại mỗi lần chúng tôi ghé nhà, ba lại nựng nịu những đứa cháu và trò chuyện với con trai con rể. Nhưng có lẽ không đứa con nào hiểu rõ được lòng ba, không quan tâm đến nỗi buồn của người không còn làm việc ngoài xã hội, cho nên chỉ nói qua loa rồi xúm lại ăn uống. Ba thường ngưng bữa rất sớm, rồi ngồi lẳng lặng trầm ngâm nơi phòng khách, hay vào trong phòng ngủ nằm trong khi chúng tôi ồn ào, nói năng đùa giỡn bên ngoài phòng ăn hay ngoài vườn… Hôm nào có đứa con hoặc con rể gợi chuyện xưa thì ba vui lắm, nói chuyện huyên thuyên và đầy hào hứng; và nếu như đứa nào “tâm lý” hỏi thêm về chiến tranh Việt Nam, về những công việc ba làm khi ấy, thì ôi thôi hàng loạt câu chuyện được tuôn ra. Ba có trí nhớ rất tốt, lại rất có duyên kể chuyện nên những chi tiết kèm theo lời giải thích khiến mọi người đều thích thú lắng nghe.

Tôi còn nhớ một câu chuyện rất nhân bản của người lính VNCH, của cấp Chỉ Huy Tham Mưu, (xin lỗi là tôi không còn nhớ địa điểm nơi nào ở Pleiku) đó là “ một đơn vị đang bị bao vây mà vị chỉ huy đã tử trận, ba tôi được lệnh phải bay đến đó để thay thế chỉ huy và để củng cố lòng tin cho các chiến sĩ hiện đang như rắn mất đầu. Trực thăng thả ba xuống phải tìm cách tránh né những đạn pháo của quân địch đang bắn phá để ngăn cản trực thăng hạ cánh... Dù khó khăn nhưng cuối cùng ba tôi cũng nhảy xuống được và đồng thời trực thăng cũng chở được xác của vị chỉ huy cùng một số binh lính bị thương về hậu phương an toàn. Tình hình ngay lúc đó vô cùng nguy kịch vì bị tấn công ráo riết, thêm vào đó VC lại lùa dân – dĩ nhiên là họ cũng trà trộn vào - để tiến vào đồn. Làm thế nào đây? Không bắn thì chắc chắn là đồn sẽ bị VC chiếm đóng ngay mà nếu bắn thì chắc chắn là sẽ chết vô số thường dân vô tội bị lùa đi theo chúng. Suy nghĩ trong chớp nhoáng, ba tôi ra lệnh cho pháo binh cố gắng nhắm tọa độ cho đúng để chỉ bắn ngang qua đầu dân mà thôi. Tiếng súng nổ thẳng vào nơi đám đông dân chúng đang ùa tới, đoàn người bỗng tạt ra hai bên như đám lúa bị gió mạnh thổi vào làm ngã rạp và biến mất không còn bóng người nào trên đường. Tiếng súng im hẳn, Ba tôi ra lệnh cho lính ra kiểm soát thì hoàn toàn không có một xác người nào trên đường. Thật là mầu nhiệm! Pháo binh ta quá giỏi, tính toán tọa độ chính xác nên chỉ bắn phớt qua đầu để dọa vì thế vừa giải tỏa được khó khăn cho dân, vừa xóa tan được chiến lược của VC dựa vào dân chúng để có thể tiến chiếm mục tiêu.”

Đó chỉ là một trong muôn vàn cuộc chiến lớn nhỏ mà ba tôi tham dự trong thời gian ở trong quân đội của hai nền Đệ Nhất và Đệ Nhị Cộng Hòa thời đó, và dĩ nhiên ba tôi cũng đã không ít lần bị thương trong cuộc chiến, da thịt ba vẫn còn những mảnh đạn ghim vào thân thể mà không gắp ra được vì mảnh quá nhỏ, lụn vụn… Chia sẻ một chút riêng tư để muốn nói lên rằng, những người lính của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa đã sống một cuộc đời xứng đáng với Tổ Quốc và Dân Tộc!

Giờ đây tôi đã đối diện với tuổi “ráng chiều”, và hôm nay nghe được lời bài hát “Người lính già xa quê hương” của nhạc sĩ Nhật Ngân, mới thấu hiểu phần nào những ray rứt của người lính khi phải buông tay súng, thuở hào hùng gắn bó với thời trai trẻ bây giờ chỉ còn là hành trang kỷ niệm mang theo trong cuối cuộc đời, và rồi khi đến tuổi xế chiều, lại canh cánh nỗi lòng của người bại trận, của kẻ lưu vong… Để rồi nỗi ân hận càng tăng theo khi nghĩ đến thân phụ, không biết có bao giờ ông cũng “Vẫn thấy nơi đây chỉ là đất tạm” và mong mỏi “thầm hẹn ngày về chết giữa quê hương”? Nếu có, thì ngậm ngùi thay ông đã phải từ giã cõi trần nơi viễn xứ và giấc mơ ấy không bao giờ thực hiện được nữa rồi. Thế nhưng những “người lính già xa quê hương” khác quanh đây, biết có còn chút tia hy vọng nào để thực hiện ước mơ này không, hay rồi cũng chỉ là một nấm mồ lặng lẽ nơi nghĩa trang, một hũ tro cốt nơi thờ tự nào đó của xứ người? Thôi đành an ủi rằng “dù sao ta đã có một thời hào hùng!”, phải vậy không các vị lính già xa quê hương? Xin được chia sẻ một chút nỗi niềm với lòng ngưỡng phục và cảm ơn những người línhViệt Nam Cộng Hòa đã hy sinh thời trai trẻ để bảo vệ tổ quốc, non sông cho người dân miền Nam có được cuộc sống an lành nơi hậu phương thuở nào.

Hồ Diệu Thảo

(*)Người lính già xa quê hương- Nhật Ngân

Người lính già xa quê hương
nghe trong tim đêm ngày trăn trở
nhớ quá một thời chinh chiến gian lao

Nhớ phút hiên ngang đi vào binh lửa
Sắt thép trong tay đang đối diện thù
Bỗng tiếng loa vang lệnh truyền buông thả
Nửa đời còn gì cung kiếm ngang trời

Người lính già xa quê hương
Bao nhiêu đêm anh nằm không ngủ
Nhớ quá Mẹ hiền, nhớ quá anh em
Nhớ những đêm mưa quân hành đất đỏ
Nhớ những đêm xuân nơi chốn địa đầu
Nay quá xa xăm đường về thăm thẳm
Nửa đời ngậm ngùi mang kiếp tha phương

ĐK:
Ôi! còn đâu, còn đâu
Bạn bè ta những anh hùng hào kiệt
Không tiếc chi xương máu giữ màu cờ

Ôi! còn đâu, còn đâu
Một thời trai một thời súng gươm
Nay bỗng dưng thành kẻ lưu vong

Người lính già xa quê hương
Nhưng trong tim chưa tàn ánh lửa
Vẫn ước một ngày theo bước Quang Trung
Vẫn thấy quê hương đêm ngày réo gọi
Vẫn thấy trong tim canh cánh đường về
Vẫn thấy nơi đây chỉ là đất tạm
Thầm hẹn ngày về chết giữa quê hương