.
Tiếng ông Lãng oang oang từ phòng khách:
- Em ơi, xong chưa? Khách sắp tới rồi đó.
- Gì mà hối dữ vậy. Em mặc cái áo là ra liền. Tiếng bà Lãng từ phòng ngủ vọng ra.
Ông Lãng bước qua phòng ăn. Ngắm nghía cái bàn ăn dài thòng - mà ông phải kê thêm một cái bàn dã chiến, đóng bằng gỗ thông - gật gù hài lòng. Mọi thứ đã sẵn sàng. Hôm nay là ngày kỷ niệm ba mươi năm đám cưới của ông bà. Mời chín cặp nữa, vị chi là hai mươi người... Tuần rồi bà Lãng tất bật chạy đi mua năm thước ren về may tấm khăn bàn, để che giấu sự ráp nối. Ham rẻ, lái xuống tận đường Jean-Talon. Vội vội, vàng vàng, không nhìn thấy tấm bảng cấm đậu xe từ hai đến bốn giờ, quả thật lúc đó chưa tới hai giờ! Thấy cả dãy xe đậu phía trước nên yên chí lớn. Nửa giờ sau, xách túi vải ra về, cay đắng cầm tờ giấy phạt ba mươi lăm "đô". Một thước ren từ bốn "đô" nhảy vọt lên mười một "đô"!!!
Bà Lãng lộng lẫy trong chiếc áo dài gấm đỏ sậm, nổi bật những đóa mai, lan, cúc, trúc vàng óng ánh. Cổ đeo xâu chuỗi hột vàng bẩy vòng. Xâu chuỗi này được bà gìn giữ cẩn thận từ ngày cưới. Qua đây năm bảy lăm, túng cách mấy bà cũng không bán. Cốt sau này, ngày cưới của bé Diễm, bà sẽ tự tay đeo vào cổ cho con, như ba mươi năm về trước, bà ngoại Diễm đã đeo cho bà. Năm nay con nhỏ hăm ba rồi chớ ít ỏi gì. Nghĩ đến con, lòng bà rộn lên một niềm vui khó tả.
Ông Lãng nhìn vợ âu yếm. Ở lứa tuổi xấp xỉ năm mươi, mà sao ông thấy bà hình như còn đẹp hơn hồi mới cưới. Năm xưa bà nặng có bốn chục kí lô, bây giơ leo tới bốn mươi bảy ký. Có lẽ nhờ bảy kí lô thặng dư này mà trông bà mượt mà và những đường cong, nét lượn cũng "nổi" hơn. Mái tóc cắt ngắn đến vai, không kiểu cọ, cầu kỳ, khiến khuôn mặt bà trẻ ra đến cả chục tuổi. Phần ông, lười vận động nên sợi dây nịt càng ngày càng phải nới thêm nấc. Cái trán mới là khổ, những sợi tóc hiếm hoi cứ lần rủ nhau ra đi không hẹn ngày tái ngộ! Vì vậy, dù hơn bà có năm tuổi, mà thỉnh thoảng vẫn có người "lầm" bà là con gái lớn của ông!!!
Chưa kịp khen vợ thì khách khứa đã lục đục kéo tới, Ông Quí bạn cùng lớp với ông Lãng ngày xưa - vừa bước vào cửa đã đưa cho bạn chai Cordon-Rouge:
- Đem Champagne đến mừng mày. Qua ba mươi năm bị xiềng xích vẫn còn sống sót!
Bà Quí cấu chồng một cái đau điếng:
- Cái ông này!
- Kệ, để nó "ngôn" cho sướng miệng. Bà hơi nào để ý. Thằng này là chúa phát ngôn bừa bãi mà...
Sau đó các cặp Lộc, Dương, Điền, Phước cũng đến cùng lúc. Trong chín cặp, có ba ông là bạn học, còn lại là bạn sau năm bảy lăm, nhưng khá thân.
Chúc tụng ồn ào một lúc, ông bà Lãng mời các bạn ngồi vào bàn. Như thường lệ, các bà tự động ngồi thành nhóm với nhau, dồn các ông chồng về một phía. Lúc đầu, các ông phản đối, nói kỳ thị này nọ. Phe đàn bà phản công:
- Chúng tôi theo đúng sách vở thánh hiền:
Nam nữ thụ thụ bất thân (diễn nôm): Trai gái "ngồi" gần hổng nọ thì kia!
Phe nam đành đầu hàng vô điều kiện, nhưng có nêu thắc mắc rằng không hiểu nhờ "phép lạ" nào, khi các bà nhất định áp dụng đúng sách vở thánh hiền, mà nhà nhà đều có con trai, con gái đề huề? Tuy phản đối lúc đầu, nhưng về sau lại thấy rất ư là tiện. Cứ thoải mái kể chuyện tiếu lâm, hoặc xổ tiếng Đức vung vít mà không sợ bị các bà kiểm duyệt...
Ăn đến món chim cút quay, ông Lãng bỗng quay hỏi bạn:
- Dương nè, cậu có nhớ món cu đất ở quê mình không? Hồi xưa, bà cụ tớ hay quay với nước dừa tươi. Mấy người làm ruộng bên Phương Hòa, bẫy được bao nhiêu cũng đem qua bán cho bà cụ. Con nào con nấy mập lù. Thơm ngon hơn chim cút nhiều lắm.
Ông Dương bỗng vỗ đùi cái đét:
- Trời, cậu nhắc tới Phương Hòa tớ mới nhớ. Các cậu có thể tưởng tượng tháng rồi vợ chồng tớ qua Cali gặp ai không?
Ông Lãng nhăn nhó:
- Tao đâu phải thầy bói mậy. Nói phứt cho anh em nghe đi!
Ông Dương cười hà hà:
- Mấy cậu có nhớ Trúc hồi xưa học trường Thánh Mẫu không? - Thanh Trúc bên Phương Hòa. Nhà có mấy cây nhãn ngon nổi tiếng đó.
Ông Phước, nãy giờ ngồi im bỗng lên tiếng:
- Nhớ rồi. Thanh Trúc ốm ốm, tóc thề, hay mặc áo dài màu thiên thanh. Rồi sao, kể tiếp đi.
Ông Dương liếc nhìn về phía vợ. Thấy các bà đang đấu hót tưng bừng, nên yên chí kể tiếp:
- Đúng, người đẹp Thanh Trúc một thời làm bao nhiêu con tim nhức nhối!! À, nếu tớ không lầm, thì cậu cũng từng là nạn nhân của "em" hồi đó, phải không Phước?
Ông Phước hơi đỏ mặt:
- Ừ, thì cũng có chút chút. Hồi này "Em" có gì thay đổi không toa?
Ông Dương lắc đầu ngao ngán:
- Còn phải hỏi! Các cậu không thể tưởng tượng được đâu. Để tớ kể từ đầu cho các cụ nghe... Sáng hôm đó, cô em họ đưa vợ chồng tớ ra Phước Lộc Thọ ăn phở. Có một nàng ngồi xéo xéo trước mặt. Cứ len lén đưa mắt nhìn tớ. Tớ lại lại không dám nhìn kỹ cô ta, vì coi tướng tá có vẻ hơi... ngầu! Lại có một cậu trẻ mặc blouson da kèm bên cạnh. Cô nàng khá phốp pháp. Mắt mũi, thì như cậu biết đó, bây giờ các bà rủ nhau tân trang lại hết trơn, nên ai cũng mắt bồ câu, mũi cao, cằm chẻ, môi trái tim v.v.. Đặc biệt bà này mới sáng mà đã trang điểm y như sắp đi dự da hội. Chỉ thiếu cái robe soirée. Nhưng cái cổ áo bả khoét sâu đến nỗi nhìn cặp "núi của.." khoe ra mà tớ bắt chóng mặt. Tuy có bà xã bên cạnh, mà cái bài thơ leo núi của cụ Thi Sĩ Hồ Xuân Hương vẫn hiện ra mồn một trong trí của tớ:
Một đèo, một đèo, lại một đèo
Khen ai khéo tạc cảnh cheo leo...
Ông Phước ngắt ngang nguồn cảm hứng của ông bạn vàng:
- Thôi thôi, đủ rồi. Khỏi ngâm nga chi cho tốn sức! Kể tiếp đi cha nội.
Ông Dương vỗ vai bạn, chặc lưỡi:
- Từ từ, đừng nóng... Tụi này tính tiền xong bước ra khỏi tiệm phở. Cô em rủ bà xã vào tiệm quần áo. Tớ đang thất nghiệp đứng ngoài cửa, nhìn ông đi qua, bà đi lại... Bỗng người đẹp lúc nãy xăm xăm tới trước mặt, nở nụ cười khoe chiếc răng khểnh:
- Xin lỗi, có phải là anh Dương ở Kontum không?
Nhìn nụ cười có chiếc răng khểnh duyên dáng, tớ mơ hồ nhớ lại một hình bóng, nhưng không thề nào rõ nét, đành ấp úng dạ phải, nhưng không biết bà...
Chưa dứt câu, thì cái vai của tớ đã bị một bàn tay êm ái, nhưng đầy "nghị lực", vỗ một cái muốn xụi luôn. Rồi một tiếng reo, vui và ấm như trời Cali:
- Trời ơi anh Dương. Trúc nè. Thanh Trúc ở Phương Hòa đó.
Thú thật, lúc đó tớ có cảm tưởng Cali bắt đầu nổi cơn động đất. The Big one! Có lẽ thấy cái bản mặt tớ ngớ ngẩn lắm, nên Trúc phì cười, lôi tay bước lại quán nước gần đó:
- Bà xã anh đang mua đồ phải không? Lại đây mình nói chuyện chút đi. Gặp lại anh Trúc mừng quá!
Tớ ngẩn ngơ nhìn người đàn bà đẫy đà trong chiếc mini jupe, mặt đầy son phấn. Tay đeo mấy chiếc nhẫn mà nói thiệt với mấy cậu, chớ hột nào hốt nấy cũng cỡ... 122 ly trở lên!
Ông Lãng ngắt ngang:
- Xạo vừa vừa thôi cha!
Ông Dương lắc lắc cái đầu muối nhiều hơn tiêu:
- Tớ không biết mình tỉnh hay mơ. Nhưng thật tình tớ chỉ mong mình đang nằm mơ. Vì Thanh Trúc của tớ ngày xưa thân mềm như liễu, dáng gầy như mai... Nhắm mắt lại là tớ thấy em yểu điệu trong chiếc áo dài lụa màu thiên thanh điểm cành mai trắng. Biết bao nhiêu tháng ngày tớ ư ử nghêu ngao: Em tan trường về, anh theo Ngọ về... ừ, mà hồi đó đâu phải chỉ có mình tớ, còn cả đống thằng si tình em. Nhưng thằng nào may mắn lắm mới được Em ban cho một cái liếc tình, hay một nụ cười duyên... Phải vậy không Phước?
Ông Phước gật đầu, cười mím chi! Cuối cùng, những thằng học trò trắng tay, chỉ biết mơ mộng làm sao địch nổi với ông Phó tỉnh vừa lắm tiền, vừa lõi đời, nên đành "gạt lệ" nhìn em lên xe hoa... Nhưng mối tình đầu mà, dễ gì quên được! Những lúc gây lộn với bà xã, nhất là những khi bị cấm vận, phải khăn gói quả mướp ra ngủ ngoài sa lông. Lần nào tớ cũng lôi hình bóng Thanh Trúc ra để mà mơ mộng viển vông... giá mà hồi đó tớ lấy được nàng thì..v.v và ..v.v.
Đến đây ông Dương thở dài một phát:
- Tiêu hết rồi. Thanh Trúc đã bị "khai tử" trong tim của tớ rồi. Dù cố gắng cách mấy, tớ cũng không thể nào hình dung được một Thanh Trúc hiện tại. Thành thử, hôm đó hầu như chỉ có Trúc độc thoại, tớ cứ ngồi đực mặt ra nghe. Cuộc đời em sau này kể cũng tội...
Ông Phước ngắt ngang, giọng không giấu được vẻ bực bội:
- Tội cái mốc xì! Hồi xưa cô ả ham lấy chồng giàu mà!
Ông Dương chặc lưỡi: - Ối, duyên nợ mà. Trời kêu ai nấy dạ. Mà các cụ nói đúng thiệt đó: Hồng nhan đa truân!
Theo lời Trúc kể: Sau khi lấy nhau ít lâu, chồng Trúc đổi về Phan Rang. Bốn tí nhau lần lượt ra đời. Cuộc sống êm đềm thoải mái... cho đến năm bảy lăm. Chồng Trúc phải đi học tập và sau một tháng trời bị kiết lỵ, đã gởi xác luôn ngoài Bắc. Tội nghiệp, tay yếu chân mềm như Trúc, lúc đó cũng phải nhào ra đời, bươn chải nuôi bốn đứa con thơ... Có thời còn phải cặp với tên trưởng Công an phường, để hắn nhắm mắt làm ngơ cho Trúc mánh mung! Sau nhờ trúng mối thuốc tây nên đành dụm được một món tiền lớn, Trúc âm thầm đem mấy đứa con vượt biên. Tới đảo thi được bà chị chồng bảo lãnh qua Cali. Bao nhiêu năm lăn lộn với đời. Thành công có, mà thất bại cũng nhiều. Bây giờ Trúc làm chủ hai tiệm bán băng nhạc, một tiệm quần áo loại đắt tiền. Khá lắm, nhìn người là biết liền... Nhưng nếu tình cờ gặp lại, tớ bảo đảm các cậu không thể nào nhận ra được... Thú thật, từ hôm ở Cali về, trong lòng mình cứ có cái cảm giác mất mát... tuy mơ hồ, nhưng ray rứt khó chịu lắm! Ông Phước cười cười kiểu đâm sau lưng chiến sĩ:
- Thì cứ cho là cậu bị thất tình Thanh Trúc một lần nữa đi!
Ông Dương liếc qua phía vợ:
- Nói nhỏ thôi cha. Bà xã tớ nghe được, tối nay báo hại tớ phải khăn gói ra sa lông hát bài "giấc ngủ cô đơn"! Tội cho cái thân già này lắm!
Chuyện là vầy. Sau khi tốt nghiệp Đại Học Sư Phạm ban ngoại ngữ, ông được đổi về dạy tại Trường Trung Học Sađéc. Cái tỉnh nhỏ, hiền hòa, bốn mùa cây trái, cá tôm đầy dẫy. Con gái ở đây cũng trắng da, dài tóc như hầu hết các cô miệt Hậu, Tiền Giang, nói năng lại thiệt thà dễ thương. Mới ngày đầu, bước vào lớp đệ nhị A, ông giáo sư trẻ đã bị cô nữ sinh, ngoài đôi mắt bồ câu đen nhánh, cái miệng chúm chím cười như đóa hoa hồng hàm tiếu, có cái tên thật đài các là Hoàng Phi, hớp hồn liền! Mỗi lần bước vào lớp nhị A, lòng Lãng lại rộn rã khác thường. Hai giờ Pháp Văn sao mà qua như chớp! Đôi khi bị ông giáo sư khả kính chiếu tướng kỹ quá, con nhỏ mắc cỡ đỏ mặt, phải quay nhìn chỗ khác...

- Cái thằng coi bặm trợn vậy mà hiền khô. Tối ngày cứ bị con nhỏ này ăn hiếp!
Lãng trợn mắt nhìn "con nhỏ ác ôn", giả bộ ngạc nhiên:
- Thiệt hả bác? Ở trường cháu thấy Hoàng Phi hiền lắm mà! Con nhỏ mắc cỡ, chu mỏ nguýt một cái rồi chạy tọt ra nhà sau..... Rồi chuyện gì đến cũng phải đến. Anh chàng lực sĩ đẹp trai nhưng hiền khô kia đành mất người trong mộng!
Chắc rằng trong thâm tâm, Hoàng Phi chỉ thương Tú như một người anh trai thân thiết, có nghĩa là đặc biệt, đậm đà hơn một người bạn trai bình thường. Riêng Tú, là con một, không anh chị em, nên tất cả tình thương cu cậu dồn cho Hoàng Phi. Mùa hè năm đó, lúc nàng lên xe hoa về với Lãng, Tú buồn đến sanh bịnh. Từ đó ít khi về Sa Đéc. Mà có về cũng tìm cách tránh mặt Hoàng Phi. Lúc đầu cô nàng cảm thấy áy náy ghê lắm.
Đôi khi buồn buồn nàng cũng nhớ tới những ngày xưa thân ái. Những lần mè nheo, giận dỗi và cái mặt nghệch ra đến tội nghiệp của Tú. Anh chàng khờ này làm sao thấu được tâm lý các cô: cứ được voi đòi tiên! Vì vậy sau này, những lần cãi nhau với Lãng, Hoàng Phi thường đay nghiến - Không biết "bị" cái gì xui khiến mà tui "mờ mắt" nên mới lấy anh! Hồi đó hả, tui muốn trời, muốn đất gì "người ta" cũng chìu...
Lãng đưa hai tay lên trời:
- Thôi em ơi, thà em muốn trời muốn đất gì cũng còn chìu được. Đàng này em muốn đổi cái xe mới. Mắc quá, mình chưa đủ khả năng. Chợt Lãng đổi giọng "điều tra":
- Hả, mà tại sao hồi đó không chờ lấy "người ta", mà lại "chịu" tui kìa?
Hoàng Phi rít lên:
- Xí tại cái miệng anh dẻo quá nên tui đâu có ngờ!!!
Nhìn cái mặt phụng phịu, cặp mắt long lanh như xẹt lửa và đôi má đỏ hồng vì tức tối của vợ, Lãng phá lên cười, khiến Hoàng Phi càng giận, giẫy lên đành đạch...
- Sau khi ra khỏi tù, vợ chồng con cái kiếm đường vượt biên. Nhưng thất bại không biết bao nhiêu lần đó thầy.
Ông Lãng cười, chận lời:
- Đừng kêu thầy. Anh được rồi.
Ông Lãng kiếm lời an ủi người học trò mới. Nhưng trong trí ông, có hai thứ tình cảm đang xung đột rất dữ dội. Một bên là ông thiện bảo không nên, một bên là ông ác đang thúc giục:
- Cơ hội trả thù đã tới. Còn chờ gì nữa??
Ông nhớ rõ mồn một, cách đây vài tháng. Bà xã ôm chậu bông lồng đèn từ tiệm hoa về, mặt mày hớn hở. Ông vô tình phát biểu:
- Thôi em ơi, mấy thứ bông xứ nóng này khó trồng lắm. Em săn sóc cách mấy cũng được năm bữa, nửa tháng là tiêu...
Bà xịu mặt, như cái bánh tráng bị nhúng nước, phân bua với Hải, cậu con trai lớn, vừa lái xe đưa mẹ đi mua bông:
- Đó con thấy chưa? Ổng chỉ có tài làm cho người ta mất hứng!
Rồi hổng thèm để ý tới "ông Già Dô Diên" đó nữa, bà kể tiếp với con:
- Tội nghiệp, cậu vì mẹ mà phải khổ bao nhiêu năm trời!!
Bé Diễm cười cười, quay qua hỏi bố:
- Chuyện của mẹ vừa thơ mộng, vừa lâm ly, bi đát như vậy, còn bố thì sao? Có bà nào tự tử hoặc thoát ly tìm quên nơi cửa Phật khi bố lấy mẹ không? Kể tụi con nghe với.
Ông Lãng làm ra vẻ cay đắng:
- Hừm, bố đâu có được đẹp trai, tài ba như "người ta", thành ra chỉ có mẹ tụi bay mới "thèm" thương thôi hà!!!
- Hừ, tại hồi đó tui còn ngây thơ quá mà!
Ông Lãng phá lên cười:
- Tại em không biết, chớ bây giờ em vẫn còn ngây thơ vố số tội đó em à!..
Bà xí một tiếng dài cả cây số:
- Lãng òm!
Mấy đứa con nhỏ che miệng cười khúc khích.
- A, em nhắc anh mới nhớ. Hôm rồi anh có gặp một người tên Lê Đình Tú, ở đảo mới qua. Ông ta nói ở cùng quê với em... Bà sẽ trợn tròn mắt lên nhìn ông. Sẽ hấp tấp đặt cả trăm câu hỏi về người đó và ông sẽ chẳng hẹp hòi gì mà không đưa cho số phone của hắn. Rồi sau đó, phải, sau đó ông sẽ khoan khoái vểnh râu lên, chứng kiến cái cảnh thất vọng não nề, đắng cay, tức tưởi... của bà khi gặp lại người xưa... vì ông ta không còn một ly ông cụ nào của cái mà bà vẫn ca ngợi là cậu-Tú-Oai-Phong-Lẫm liệt. Tay trung phong số một v.v.. Bà không trách ông vào đâu được. Vì ông có làm gì đâu, ngoài chuyện giúp bà gặp lạ người bạn thân thiết cũ?
Tiểu Thu
(Montreal)