Nhận được bài thơ của người bạn Phạm Xuân Tích, tôi thấy bài thơ của ông bạn khá độc đáo và lý thú, tôi mạo muội viết lại sao y bản chính – cả hai bản tiếng Pháp và bản dịch tiếng Việt cũng của ông ấy, để hầu các vị đọc cho vui. Tuy nhiên, tôi xin mạn phép nói rõ về người bạn Phạm Xuân Tích. Anh là roommate của tôi trong thời gian anh học phân khoa Sư Phạm Pháp Văn hệ 3 năm 1963-1966. Anh hành nghề thầy giáo dạy Pháp văn tại các trường trung học Saigon. Sau một thời gian anh được bổ nhiệm làm Công Cán Ủy Viên (Chargé de mission) của ông Tổng Trưởng Giáo Dục VNCH trong thời gian 3 năm, 1972-1974. Anh đến Pháp vào năm 1980 thuộc diện bảo lãnh. Ở Pháp, anh làm Quản Trị Viên trong một xí nghiệp tư tai Paris cho tới khi về hưu năm 66 tuổi (2009). Trong thời gian sống ở Paris gần 30 năm anh tham gia các sinh hoạt văn hóa, xã hội của cộng đồng người Việt tại Pháp. Anh cũng là một nhà văn, nhà thơ, họa sĩ, kịch nghệ, nhạc sỹ hồ cầm... Chính tôi đã nhiều lần viết bài giới thiệu nhận định những tác phẩm văn học, hội họa của anh và đươc phổ biến rộng rãi trên các diễn đàn của VietBao On line ở Cali, Diễn Đàn Thế Kỷ, Vietnnam Nhật báo, Nhật Báo Văn Hóa... – Đào Như.
Un Francais Jaune
Aujourd’hui un francais jaune est né
La Seine, comme d’habitude, continuer à couler
Et les pauvres chanteurs, comme d’habitude, chantent dans le métro Parisien
Et la tour Eiffel, comme d’habitude, a toujours les yeux fermés
Je suis là, un francais jaune
Sous le soleil éclatant
Loin du drapeau sanglant
De mon pays natal manquant!
Mais près de vous, mes amis blancs
Oh! quel bonheur pour tous les francais!
Même le plus pauvres du monde!
parce que chez vous, vous avez le droit de l’homme
On ne craint rien, même quand on a faim!
Et enfin
Je suis là
Evidemment à côté de vous
Mais sur le trottoir
Pas en haut, pas en bas!
Et un jour, je ne sais quand,
Votre cimetière aura
Un francais de plus! c’est moi!
Merci!
Paris Mai-1986
Phạm Xuân Tích
Một Người Pháp Da Vàng
Ngày hôm nay, một người Pháp da vàng ra đời
Sông Seine, như thường lệ, vẫn trôi xuôi
Và những ca sĩ nghèo khổ, như thường lệ, vẫn ca hát trong hầm métro
Và tháp Eiffel, như thường lệ, mắt vẫn nhắm thôi!
Tôi đây một người Pháp da vàng
Dưới ánh mặt trời rực sáng
Cách xa lá cờ rực máu
Của quê hương mà tôi nhớ thương!
Nhưng tôi gần bên cạnh các anh, những nguòi bạn da trắng
Ôi! Hạnh phúc thay, các người bạn Pháp của tôi!
Dù cả những người nghèo khổ nhất
Vì nơi các bạn, các bạn có đủ quyền làm người!
Người ta không phải sợ hãi điều gì dù ngay cả khi bụng đói
Và sau cùng
Có mặt tôi đây
Đương nhiên tôi ở bên cạnh mọi người
Nhưng trên vỉa hè thôi
Không ở trên cao, mà cũng không dưới thấp!
Rồi có một ngày tôi không biết khi nào
Nghĩa trang của các bạn sẽ có một người!
Một người Pháp! và đó là tôi!
Xin cám ơn...
Paris-5-1986
Phạm Xuân Tích
