Nhạc sĩ Đynh Trầm Ca (1941 – 2025) tên thật là Mạc Phụ, người sáng tác những ca khúc bất hủ như Ru Con Tình Cũ, Về Lại Đồi Sim, Sông Quê, v.v. mới qua đời ngày 1/12/2025 ở Sài Gòn. Ảnh: FB Đynh Trầm Ca
Hơn nửa thế kỷ trước, trong những ngày tháng sinh viên đầy mộng mơ, tôi đã say đắm với giai điệu da diết của Ru Con Tình Cũ. Ca khúc mở đầu bằng hai câu thơ nhạc bất hủ: “Ba năm qua em trở thành thiếu phụ / Ngồi ru con như ru tình buồn…”
Và hôm nay, ngày 1/12/2025, tại Điện Nam (Quảng Nam), người viết những dòng chảy bất tử đó, nhạc sĩ Đynh Trầm Ca, đã nhẹ nhàng ra đi, về với cõi vĩnh hằng, để lại trong lòng người mộ điệu nhiều tiếc nuối. Ông thọ 85 tuổi.
Ông tên thật là Mạc Phụ, chào đời năm 1941 tại thị trấn Vĩnh Điện, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Bút danh Đynh Trầm Ca, theo lời kể từ những người thân cận, được ông chọn lọc tinh tế: “Đynh” lấy từ họ thân mẫu, nhưng với nét chữ “y” dài đầy cá tính, thay vì “i” ngắn gọn thông thường. Đó là cách ông khéo léo khẳng định sự khác biệt, như một dấu ấn riêng giữa dòng chảy âm nhạc miền Nam.
Ông là thi sĩ với những vần thơ da diết, và là nhạc sĩ với trái tim rung động theo từng nhịp điệu. Học nhạc từ bậc thầy Lê Trọng Nguyễn, ông đã sáng tác khoảng 100 ca khúc, nhưng chỉ vài viên ngọc quí đã khắc sâu vào kí ức bao thế hệ: Ru Con Tình Cũ, Sông Quê, và Về Lại Đồi Sim.
Một bóng hồng và hai ca khúc
Với tôi, Ru Con Tình Cũ không chỉ là một bài hát, mà là cả một trời nhớ thương tuổi trẻ. Điệu Boston buồn man mác như lời thì thầm của gió thoảng, hòa quyện cùng những câu từ thơ mộng, khiến lòng người nao nao:
Ba năm qua em trở thành thiếu phụ
Ngồi ru con như ru tình buồn
Ôi, ba năm qua rồi, lòng chưa nguôi gió bão…
Người xa xôi phương nào, người oán trách gì không?
Ngồi ru con như ru tình buồn
Ôi, ba năm qua rồi, lòng chưa nguôi gió bão…
Người xa xôi phương nào, người oán trách gì không?
Sau này, tôi mới biết đó là một khúc ca kỉ niệm, được chắp cánh từ bóng hình mộc mạc mà quyến rũ: Hồ Thị Thu, hoa khôi trường Tiểu La thời đó. Nghe nói cô có giọng hát ngọt ngào nữa. Hồ Thị Thu chính là nguồn cảm hứng khơi dậy hai sáng tác lừng danh: “Ru Con Tình Cũ” (1970?) của Đynh Trầm Ca và “Thu, Hát Cho Người” (1968) của Vũ Đức Sao Biển.
Cả hai nhạc sĩ đều là người xứ Quảng!
Tôi hay nghêu ngao hai bài này: Ru Con Tình Cũ và Thu, Hát Cho Người.
Về nguồn căn sáng tác, báo chí từng khắc họa một cách đầy thi vị:
“Năm 1964, trên đường rong ruổi gió bụi về thăm mẹ, Đynh Trầm Ca ghé ngang ngôi nhà cũ kỹ của người bạn gái thời Trung Học. Vẫn ngõ nhỏ rợp bóng dâm bụt hoa đỏ rực, nhưng thiếu nữ năm xưa với đôi mắt lấp lánh nay đã là thiếu phụ bên nôi con thơ. Ngượng ngùng vài câu hỏi han, ông từ biệt cố nhân trong nỗi xao xác dâng trào. Gom góp chút ký âm ít ỏi và nỗi nghẹn ngào dĩ vãng chưa nguôi, ông viết nên Ru Con Tình Cũ – bản tình ca thổn thức, khắc khoải.” (Nguồn: Báo Công an Nhân dân điện tử).
Ca khúc được Lệ Thu thu âm đầu tiên, lan tỏa qua sóng đài Sài Gòn và Quân Đội, “làm mưa làm gió” suốt thập niên 1970 trên bầu trời miền Nam, một thời kỳ mà âm nhạc là liều thuốc xoa dịu bao nỗi niềm chiến tranh.
“Sông Quê” và miền Tây sông nước
Sau ngày 30/4/1975, như nhiều nhạc sĩ khác, ông đột nhiên… “tắc tiếng”. Ông lặng lẽ lui về Quảng Nam, cặm cụi bên ruộng đồng, rồi chẳng hiểu sao sau này phiêu bạt vào miền Tây sông nước.
Tại Sóc Trăng, ông se duyên cùng người đẹp Mã Thị Thu Giang, người hiền thê dịu dàng, nguồn cảm hứng cho những sáng tác đậm chất sông nước sau này: Về Lại Đồi Sim (có ghi tên hiền thê Mã Thị Thu Giang là tác giả), Chài Lưới, Mẹ Là Quê Hương, Trai Tài Gái Sắc, Rượu Cưới Ngày Xuân. Ca khúc Sông Quê lừng danh cũng được sáng tác ở miền Tây. Đó là những giai điệu đậm chất miền Tây mãi mãi bất diệt.
Vĩnh biệt nhạc sĩ Đynh Trầm Ca, người lãng tử đã hóa thành cơn gió, mang theo điệu Boston buồn và những vần thơ tình cũ, nhẹ lướt qua đời thêm một lần cuối, rồi mãi mãi ở lại trong tim, như khúc ru con bất tận của tháng năm.
Nguyễn Văn Tuấn
____
Mời nghe
****************
Jimmy vừa nhận được tin buồn Nhạc Sĩ Đynh Trầm Ca đã từ trần sáng ngày 1 tháng 12 năm 2025.
Đynh Trầm Ca (sinh năm 1941) là một nhạc sĩ, nhà thơ và nhà giáo Việt Nam. Ông là tác giả một số ca khúc như Ru Con Tình Cũ, Sông Quê, Về Trên Cỏ Lá Ngậm Ngùi….
Ông tên thật là Mạc Phụ, sinh năm 1941 tại thị trấn Vĩnh Điện, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Bút danh Đinh Trầm Ca là lấy từ họ mẹ ông. Sau khi học xong Trung Học, ông vào Sài Gòn học Đại Học Sư Phạm rồi tốt nghiệp, dạy Ngữ Văn ở đây cho đến năm 1975.
Đynh Trầm Ca bắt đầu làm thơ từ đầu thập niên 1960 rồi sau đó mới học nhạc với nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn. Ca khúc Ru Con Tình Cũ viết năm 1967 được ca sĩ Lệ Thu thâu âm đầu tiên và phát trên các Đài Phát Thanh như Sài Gòn, Quân Đội.
Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, ông trở ra Quảng Nam làm ruộng được sáu năm rồi phiêu bạt nhiều nơi ở miền Tây như Sóc Trăng, An Giang, Cần Thơ, Sài Gòn...
Năm 2004, ông về lại Quảng Nam định cư, mở quán cà phê "Thạch Trúc Viên" là nơi anh em văn nghệ sĩ Quảng Nam hay lui tới.
Nay nhận được tin buồn xin Thành Kính Phân Ưu cùng gia đình cố nhạc sĩ Đynh Trầm Ca.
Mời quý vị cùng nghe lại 1 trong những tình khúc của ông mà Jimmy rất yêu đó là bài Về Trên Cỏ Lá Ngậm Ngùi với 2 bản thâu âm của cô Lệ Thu vào năm 1973 và cô Khánh Ly thâu âm vào năm 1977.
The Jimmy TV