Tiểu Sử
Nhạc sĩ Vũ Đức Nghiêm sinh ngày 30-6-1930 tại làng Hoành Nha, huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định. Ông qua đời ngày 24-7-2017 tại tỉnh San Jose, tiểu bang California, Hoa Kỳ.
Là con thứ trong một gia đình tin kính Chúa, ông đã say mê âm nhạc từ thuở nhỏ, và bắt đầu sáng tác ca khúc vào năm 17 tuổi. Năm 1951 ông gia nhập quân ngũ, học Khóa 1 trường Sĩ Quan Trừ Bị Nam Định. Cấp bậc cuối cùng là Trung Tá, Huấn Luyện Viên Tiếp Vận, Trường Chỉ Huy & Tham Mưu Đà Lạt-Long Bình. Sau 1975, ông bị bắt đi các trại tập trung của Cộng Sản suốt 13 năm. Cuối năm 1990, nhạc sĩ Vũ Đức Nghiêm và gia đình sang Hoa Kỳ theo diện H.O., và cư ngụ tại San Jose, California.
Với hằng trăm ca khúc viết suốt hành trình theo Chúa, Vũ Đức Nghiêm đã trở thành một trong những nhạc sĩ Cơ Đốc được biết đến nhiều nhất qua những ca khúc như: Khi Tôi Quỳ Nơi Chân Chúa, Tôi Ước Mơ Là Viên Than Hồng, Vững Bước Đi Trên Khổ Đau… Bài Gọi Người Yêu Dấu trước 1975 là một trong những nhạc phẩm được phổ biến rộng rãi và thính giả yêu mến. Ngoài những CD như Dâng Tình, Đóa Hồng Cho Người Yêu Dấu đã thực hiện sau khi Ông định cư ở Hoa Kỳ, trong những năm gần đây nhạc sĩ Vũ Đức Nghiêm đã thực hiện các CD Tôn Vinh Ca và 2 CD: Mùa Xuân Thung Lũng Hoa Vàng và Dòng Sông Đứng Lại (cộng tác với nhạc sĩ Phạm Anh Dũng). Năm 2002, Ông được bà Elaine Alquist, Dân Biểu tỉnh Santa Clara, tiểu bang California, tuyên dương và trao giải thưởng đặc biệt. Giải này dành cho những nghệ sĩ cao niên đã phục vụ nghệ thuật trên 50 năm, đã tạo thành tích ở Việt Nam và tiếp tục sau khi định cư ở Hoa Kỳ.
Theo tác giả, dòng nhạc Vũ Đức Nghiêm có thể được chia làm bốn thể loại, tương ứng với bốn giai đoạn khác nhau:
1. Quân hành ca: Viết lúc còn trẻ, thời kỳ sống trong quân đội.
2. Tình ca: Viết ở lứa tuổi trưởng thành.
3. Ngục tù ca: Viết trong thời gian 13 năm ở các trại tù tập trung của Cộng Sản.
4. Tôn vinh ca: Viết từ giai đoạn sau đó cho đến nay.
Trong Diệu Kỳ Và Ngợi Ca
Nhạc & lời: Vũ Đức Nghiêm
Rồi một ngày mai, tôi sẽ gặp mặt Ngài,
Hồn tôi chìm đắm trong diệu kỳ và ngợi ca,
Rồi một ngày mai, tôi sẽ rời cuộc đời này.
Và ngày vui ấy, tôi về trình diện Thiên Chúa.
Bao nỗi khổ đau sẽ không còn,
và Ngài đưa tôi vào vùng trời huy hoàng tràn ngập ánh sáng
Bao thiên sứ chào đón tôi trong hân hoan rất tưng bừng.
Hồn tôi chìm đắm trong diệu kỳ và ngợi ca.
Ôi mừng vui xiết bao, giây phút êm đềm.
Được thấy Thiên Nhan Ngài trong vinh quang.
Đây thành thánh Giê-ru -sa-lem
không có đêm đen, không có mặt trời,
Nhưng ánh sáng Chiên Con cho đến đời đời,
Huy hoàng soi rạng rỡ,
Được thấy Thiên Nhan tuyệt vời.
Hồn tôi chìm đắm trong diệu kỳ và ngợi ca.
Chuyện mấy ông già chúng tôi, quanh đi quẩn lại toàn là chuyện xưa và sau cùng là chung sự. Mới đọc được bài ông Huy Phương viết về tuổi lên Tám… chục. Rất thú vị. Biết được chuyện vua tổ chức mừng thọ 4 chục. Chưa được bao lâu thì ngài băng hà. Cuối tuần nay chúng tôi lại được mời tham dự tiệc mừng tuổi thọ của ông chủ tiệm phở Hiền Vương. Ông lên chức 90. Được coi là đại thọ. Nhờ đọc tiểu sử nên được biết bạn Hiền một thời nổi tiếng phở gà từ Sài Gòn đến San Jose nguyên là chiến binh từ Lực Luợng Đặc Biệt mà chuyển qua Nhảy Dù. Ở San Jose chúng ta có Đô Đốc Trần Văn Chơn đã qua tuổi 90 từ nhiều năm và đang tiến dần đến con số 100. Thượng thọ. Hồ sơ bảo hiểm nhân thọ Hoa Kỳ hiện nay chấp nhận còn số hưởng thọ cao nhất là 121 tuổi. Thực tế chưa thấy ai sống đến tuổi thượng thừa như thế. Bạn thân Vũ Đức Nghiêm của chúng tôi vừa ra đi ở tuổi 87. Tin tức ở miền Nam do người em Vũ Ngọc Bích loan báo. Ở miền Bắc do cô con gái Vũ Thơ Trinh báo tin. Dù mới ra đi nhưng Tang gia đã kịp thời thông báo chi tiết về tang lễ. Sẽ quàn tại nghĩa trang Oak Hill, khu Oak Chapel, San Jose. Lễ cất đám thứ Bảy ngày 5 tháng 8-2017 Giờ thăm viếng: 9 am đến 12 pm.
Gia đình đã có chuẩn bị cả tinh thần lẫn vật chất. Tháng trước có một chương trình văn nghệ vinh danh người nhạc sĩ của Tình ca và cả Thánh ca. Năm nay, cơ quan IRCC chúng tôi sẽ tổ chức tưởng nhớ ngày Quốc Hận, Geneve chia đôi đất nước cũng vào trưa thứ Bảy 5 tháng 8-2017 tại Santa Clara County, San Jose. Trong số các bạn Bắc Kỳ Di Cư, Ban Tổ Chức đã mong có ông Nguyễn Công Luận và ông Vũ Đức Nghiêm tham dự. Cả hai người đều là những nhân chứng của cuộc di tản từ các chiến trường miền Bắc về Hà Nội, Hải Phòng và đi vào Nam cùng đồng ca bài Ghé Bến Sài Gòn. Ông Luận còn trẻ nhưng về sau vào Nam cũng nhập ngũ. Phần ông Nghiêm xuất thân khóa 1 trừ bị đã đi theo đơn vị vào Nam. Ông Luận qua đời tại San Jose mấy tháng trước. Bây giờ đến lượt ông Nghiêm. Tuy cùng họ Vũ nhưng bác Nghiêm với chúng tôi không phải họ hàng trực hệ. Ngay từ khi còn ở Việt Nam, tôi chỉ biết bạn qua bản nhạc não nùng Gọi Người Yêu Dấu. Bài này quả thực xuất sắc. Nhiều ca sĩ trình diễn và các nhạc sĩ cùng ca ngợi. Chính nhạc sĩ tác giả cũng không có bài nào khác so sánh được.
Để tưởng niệm người ra đi, kẻ ở lại chúng tôi xin nhắc vài kỷ niệm đáng nhớ. Khi cơ quan IRCC và Vivo lên DC hội họp tranh đấu cho tù chính trị vào cuối thập niên 80 thì bác Nghiêm vẫn còn trong tù cùng bác Lê Đình Vọng. Khi các ông được tự do HO qua Mỹ thì hai cơ quan chúng tôi thành lập tổ chức yểm trợ và định cư HO đầu tiên tại CA. Với một số ngân khoản khiêm nhường chúng tôi tổ chức trung tâm với một ông Chánh, một ông Phó và cô Thư ký. Các bạn có biết ai là người đủ điều kiện nhận trách nhiệm không. Chánh Sở là Trung Tá Vũ Đức Nghiêm. Ông Phó là Trung Tá Lê Đình Vọng kiêm công tác tìm việc cho các bạn tù. Hai ông làm việc rất hữu hiệu và đạt được kết quả tốt đẹp trong nhiều năm. San Jose là nơi đầu tiên tổ chức đại hội HO với các giới chức thẩm quyền từ thủ đô về tham dự. Sau này bác Lê Đình Vọng cũng là người đầu tiên phát động phong trào Huynh Đệ Chi Binh giúp cho thương phế binh và quả phụ tại Việt Nam.
Sau cùng bác Vọng ra đi bất ngờ hơn 15 năm trước. Bây giờ đến bác Nghiêm. Dù bạn Vũ Đức Nghiêm đã đau bệnh già từ nhiều tháng qua, ai cũng biết sẽ có ngày sau cùng sẽ đến nhưng trong nghĩa tử sinh với tình chiến hữu, anh em cao niên chúng tôi thương tiếc bạn mà cũng thương thân mình. Xin nhắc lại chuyện xưa để lưu tình vĩnh cửu. Lúc còn sinh tiền bác Nghiêm luôn luôn điện thoại khích lệ chúng tôi và cháu Phạm Phú Nam trong công tác sinh hoạt văn hóa Dân Sinh. Mấy năm trước IRCC tổ chức chương trình văn nghệ “Tình Khúc Cho Em” có danh ca Ý Lan trình diễn. Ban tổ chức muốn giới thiệu và vinh danh nhạc sĩ Vũ Đức Nghiêm đã thu xếp để Ý Lan hát song ca với cô con gái. Thoạt đầu Ý Lan rất ngần ngại nhưng nể lời bác Lộc đã đồng ý. Ai ngờ màn này hết sức thành công vì đôi song ca Ý Lan-Vũ Thơ Trinh xuất sắc và nhạc sĩ có dịp lên sân khấu cảm động không nói nên lời.
Hôm nay, ngàn thu vĩnh biệt chúng tôi xin đại diện cho IRCC, Dân Sinh Media và Việt Museum chia buồn cùng tang quyến. Cầu nguyện cho bác Nghiêm sớm về nơi vĩnh cửu.
Xin nghe Gọi Người Yêu Dấu do Khánh Ly hát qua tác phẩm nhiếp ảnh của Vũ Công Hiển (VCH) để cùng tưởng niệm người nghệ sĩ tài hoa và hết sự hiền lành của miền Bắc CA.
Giao Chỉ San Jose
*********************
Gọi người yêu dấu tôn vinh
bâng khuâng mãi nhớ tình xưa
lưu tiếng nhạc dòng sông cỏ biếc
Như mây bay về kỷ niệm
bao la sao vương tù ngục
vắng bóng anh thung lũng hoa vàng
Từ Mai Trần Huy Bích
(Chữ đậm màu tím là tên các bản nhạc của nhạc sĩ Vũ Đức Nghiêm
Chữ nghiêng là những tiếng để chuyển ý)
Tiễn Người
Nhạc sĩ đi rồi tin buồn đây
Bài tình ca cũ hồn đong đầy
"Gọi Người Yêu Dấu", người yêu hỡi!
Đà Lạt kỷ niệm lòng đắm say!
Tù đất Bắc năm nào giá lạnh
Can trường chiến bại chốn lưu đày…
Cuộc đời cõi tạm phù vân ảo
Khoác áo quan theo bầy hạc bay!
25-7-2017
Trần Việt Hải, Los Angeles